Wat heeft de gemeenteraad hierover besloten? Plug-in zoekt overheidsstukken bij nieuws

Nieuws | Innovatie

Eind vorig jaar organiseerde Open State Foundation, een Nederlandse non-profit-organisatie die publieke instellingen transparant en toegankelijk wil maken, een challenge. Deelnemers konden een plan indienen voor een app die het voor burgers, journalisten en andere geïnteresseerden eenvoudiger zou maken om besluiten van gemeenteraden en Provinciale Staten te volgen. Online development bureau Oberon had het beste idee voor zo’n app en won de 30.000 euro die beschikbaar werd gesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken. In maart 2019, gelijktijdig met de Provinciale Statenverkiezingen, werd de plug-in Voordat Het Nieuws Was gelanceerd.

Open je als gebruiker van de plug-in een nieuwsartikel op een van de aangesloten nieuwssites (onder andere NOS.nl, AD.nl en Parool.nl) dat is gebaseerd op een besluit van een gemeenteraads- of Provinciale Statenvergadering, dan toont de plug-in het originele document waarin dat besluit staat vermeld. Voordat Het Nieuws Was heeft toegang tot de raads- en stateninformatie van de provincies en gemeentes die zich hebben aangesloten bij twee open dataplatformen die zijn ontwikkeld door Open State Foundation. Er is een platform dat de raadsinformatie bevat, en een platform dat toegang geeft tot de stateninformatie. De publieke informatie van de aangesloten provincies en gemeentes wordt in een online database opgeslagen, waar de plug-in toegang toe heeft. Zo maakt de plug-in overheidsinformatie toegankelijk voor een groter publiek.

Toegang is niet genoeg

Overheden moeten én kunnen transparanter. Dat is de achterliggende gedachte van Open State Foundation. Volgens Wilma Haan, directeur van de organisatie en voorheen chef nieuwsredactie bij Het Parool, kan die transparantie op veel verschillende manieren bewerkstelligd worden. ‘Momenteel doen wij dat onder andere door ervoor te zorgen dat raads- en stateninformatie openbaar beschikbaar wordt. Vaak hebben overheidsinstellingen informatie wel beschikbaar, maar publiceren ze die om verschillende redenen niet online, of niet op een bruikbare manier. Soms zien ze de noodzaak niet helemaal in van open data, of is het publiceren nog te arbeidsintensief. Wij herinneren ze graag aan die publieke taak.’

Toch is toegang tot meer overheidsstukken alléén niet voldoende, meent Haan. ‘Pas wanneer er daadwerkelijk iets met de overheidsinformatie wordt gedaan, heeft het bestaan van deze data waarde. Data moeten hergebruikt worden.’

Niet voor de gemiddelde lezer

Momenteel heeft Voordat Het Nieuws Was iets meer dan honderd gebruikers.  Dat moet beter, vindt Hans Peter Harmsen, oprichter van Oberon. ‘We hopen binnen een jaar minimaal boven de duizend gebruikers te zitten. In het begin was er dankzij de Provinciale Statenverkiezingen veel media-aandacht, eigenlijk is er weer een politiek haakje nodig om het aantal gebruikers een boost te geven.’
De plug-in is niet ontwikkeld voor de gemiddelde lezer. ‘De meeste mensen vinden het interessant wat er in de krant staat, maar hoeven de droge stukken niet te lezen,’ zegt Harmsen. Haan onderstreept dat: ‘We richten ons hiermee op de geïnteresseerde lezer die zeer politiek of maatschappelijk betrokken is. Daarnaast is de plug-in ook voor journalisten erg interessant. Een journalist die dieper in het onderwerp wil duiken heeft direct de originele stukken paraat. Dit biedt bijvoorbeeld mogelijkheden voor andere invalshoeken of een verdiepend artikel.’

Kinderziektes

Voor de jury van de challenge die Open State Foundation organiseerde, was het gebruiksgemak van Voordat Het Nieuws Was een van de belangrijkste redenen om het project te laten winnen. Via de browsers Google Chrome en Mozilla Firefox kan de plug-in eenvoudig worden geïnstalleerd.

Wel zijn er nog wat kinderziektes. De plug-in zoekt op basis van kernwoorden in het nieuwsartikel naar documenten in de beschikbare raads- en stateninformatie waarin deze woorden ook voorkomen. Harmsen: ‘Bij een nieuwsartikel over ziekteverzuim op lagere scholen wijst de plug-in bijvoorbeeld als kernwoorden “schoolkinderen” en “ziekteverzuim” aan. Helaas worden er nu ook nog stukken over ziekteverzuim van ambtenaren of een nieuw schoolplein voor schoolkinderen getoond, terwijl deze niet relevant zijn. Een komt een nieuwe update die dat probleem oplost.’

Gerichter zoeken en een landelijke dekking

Er volgen nog meer aanpassingen, die de plug-in vollediger moeten maken. Zo wordt de zoekfunctionaliteit verbeterd, en moet de plug-in zo snel mogelijk toepasbaar gemaakt worden op meerdere nieuwssites. Daarnaast is het wachten tot alle provincies zich hebben aangesloten bij het project, zodat de plug-in toegang heeft tot de informatie van álle Provinciale Staten en gemeenteraden. Uitbreiding naar alle provincies in 2020 is het doel, vertelt Haan. Ze ziet het met vertrouwen tegemoet: ‘We merken dat er veel bereidheid is om mee te doen. De ene provincie gaat wat sneller dan de andere, maar geen provincie is tegen.’ Ook hoopt Open State Foundation dat nog veel meer gemeentes zich ook voor eind 2020 hebben aangesloten.

Een nieuwe app-challenge sluit Haan niet uit, en voor de toekomstige app-ontwikkelaars heeft ze alvast een boodschap: ‘Alle initiatieven die zorgen dat overheidsinformatie wordt hergebruikt moedigen wij enorm aan. Het gaat erom dat er iets gebeurt met informatie, dan heeft de samenleving er pas écht iets aan.’

Lees ook:

Vorig jaar voorspelde Wilma Haan (toen nog Chef Digitaal bij Het Parool) de journalistiek van 2019: ‘Media moeten nog meer innoveren met verdienmodellen

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.