Nieuws kijken over het coronavirus: veel extra kijkers voor NOS Journaal

Zelfs De Correspondent is gezwicht voor ‘de waan van de dag’. De pleitbezorger van unbreaking news schrijft over ‘Corona in context’ en ‘De pandemie ontcijferd.’ Het nieuws gaat nauwelijks nog over iets anders. Nieuwsconsumenten lijken ook niet veel anders te willen. In mijn woonplaats onderzoekt de gemeente de komst van een nieuw asielzoekerscentrum. Op 13 maart werd het nieuws gelanceerd: geen moties, vragen, reacties, Twitterstorm of Facebook-offensief. Dat was de vorige keren wel anders.

Nieuws is belangrijk in tijden van onzekerheid. En onzekerheid is er genoeg: waar zijn de besmettingen, wat kun je zelf doen, hoe gaat het met familie en vrienden in het buitenland, heb ik nog wel werk? In de media zijn talloze corona-gerelateerde onderwerpen op nieuwssites, in kranten, journaals en talkshows: sterfgevallen, economische gevolgen, groepsimmuniteit, lockdown, minister Bruins en Youp van ‘t Hek, het afgelaste Songfestival. Het wordt allemaal massaal gelezen en bekeken.

De gebeurtenissen van de laatste weken

In maart krijgt het coronavirus Nederland echt in haar greep. Op 27 februari wordt de eerste besmetting door het RIVM gemeld, een dag erna de tweede. Op zondag 1 maart wordt de persconferentie van het RIVM om 15.30 uur live uitgezonden. Die trekt ruim 1,4 miljoen kijkers. Als op 6 maart de eerste patiënt in Rotterdam overlijdt heeft het virus Nederland definitief in haar ban gekregen. Vanaf dat moment volgen de gebeurtenissen elkaar snel op. Op 13 maart zijn er al 10 sterfgevallen, twee dagen later zijn dat er 20. Op 17 maart alleen al worden 19 sterfgevallen gemeld door het RIVM. Op 20 maart wordt de grens van 100 corona-doden overschreden, op 22 maart staat de teller op 179.

Op 12 maart kondigt het kabinet aan dat alle evenementen waarbij meer dan 100 personen aanwezig zijn, niet door mogen gaan. Theaters sluiten, sportwedstrijden worden afgelast. Drie dagen later moeten ook alle scholen en horecagelegenheden dicht. Dat wordt omlijst met persconferenties (met doventolk), extra journaaluitzendingen en live debatten.

Miljoenen kijkers

En er wordt goed naar gekeken. Vooral naar het NOS Journaal van 20.00 uur. Dat trekt tussen 1 en 12 maart al 2 tot 2,5 miljoen kijkers (een uitschieter op zondag 8 maart: de laatste voetbaldag), en gaat daarna richting 3 tot 3,5 miljoen. Dat is aanzienlijk meer dan in de voorgaande maanden. In januari en februari scoorde het NOS Journaal van 20.00 uur gemiddeld ruim 2 miljoen kijkers.* In maart is het programma nog nooit onder de 2 miljoen geweest en scoort vanaf 14 maart permanent boven de 3 miljoen. Het gemiddelde over maart (t/m 22 maart) is 2,8 miljoen.

Ook andere nieuwsprogramma’s ‘profiteren’ van het coronanieuws. RTL Nieuws ziet de kijkersaantallen stijgen vanaf de tweede week van maart en schiet in de derde week door de grens van 1,5 miljoen. Ook bij Eenvandaag, het Journaal om zes uur ’s avonds en DWDD zien we deze patronen, maar met meer uitschieters. Dat geldt vooral de dagen (12 en 15 maart) waarop het kabinet maatregelen bekendmaakt.

De uitschieters zijn het zesuurjournaal van 15 maart (sluiting scholen en horeca) dat op die dag evenveel kijkers bereikt (3,5 miljoen) als de grote broer van 20.00 uur. Ook Eenvandaag heeft op die dag een recordaantal kijkers (2,6 miljoen). DWDD scoort op 16 maart zelfs 3,9 miljoen.

De Top 10

Die 3,9 miljoen is niet het absolute record. Dat is weggelegd voor de extra Journaaluitzending van 19.00 op 16 maart met 5,4 miljoen kijkers (DWDD zat daar vlak achter). In de top 10 zit nog een extra Journaal (20 maart, toespraak Koning Willem Alexander) en nog zes Journaaluitzendingen (één keer het 18.00 uur Journaal) en een uitzending van DWDD (na de toespraak).

Online

Tv-programma’s zijn ook live en achteraf via laptop, pc, tablet of smartphone te bekijken. Kijkonderzoek meet ook deze ‘streams’ maar omdat ze inclusief het ‘achteraf kijken’ worden gerapporteerd zijn de cijfers pas na een week beschikbaar. Voor de periode t/m 16 maart valt op dat vooral het Extra Journaal van 12 maart vaak wordt opgevraagd: 240.000 keer. Het is de meest opgevraagde stream die dag. Het Extra Journaal was de op twee na meest opgevraagde stream van deze acht dagen (na Wie is de Mol en BZV).

Op donderdag 12 en vrijdag 13 werden ook DWDD en Journaal aanzienlijk vaker opgevraagd dan in de dagen ervoor. De speciale uitzending ‘Coronavirus feiten en fabels’ werd op 13 maart 100.000 keer opgevraagd. Op1 zit elke werkdag bij de meest opgevraagde streams in deze periode.

Voetbal

Nieuwshonger is de belangrijkste verklaring, maar omdat er na half maart nauwelijks sociale activiteiten worden georganiseerd, en scholen en horeca dicht zijn, zou de sociale onthouding ook kunnen bijdragen aan veel tv-kijken. Dat er meer naar nieuws gekeken wordt in de laatste weken kan daarnaast komen omdat er geen voetbal meer wordt uitgezonden.

En de talkshows? Die scoren ook goed, maar vallen veelal net buiten de top 10. Jinek en OP1 trekken in de laatste week rond de miljoen kijkers (OP1 erboven, Jinek er net onder).

Verantwoording

De data zijn afkomstig van kijkonderzoek.nl, waar dagelijks de cijfers worden gepubliceerd. De cijfers van de afgelopen 14 dagen zijn voor elke dag terug te zien. Daarnaast zijn er week-, maand- en -jaarrapporten. De cijfers van de laatste 6 dagen zijn cijfers van het lineaire (live) kijken. Voor de 8 dagen daarvoor wordt het ‘zendertotaal’ gerapporteerd (inclusief terugkijken). In dit artikel zijn de cijfers tot en met 16 maart ‘zendertotaal’ en die van de laatste 6 dagen ‘live gekeken’. Voor de kijkcijfers van nieuwsprogramma’s maakt dat weinig verschil, die worden niet of nauwelijks ‘teruggekeken’, maar omdat andere programma’s (Wie is de Mol, Flikken Maastricht, Boer Zoekt Vrouw) wel vaak worden teruggekeken, daalt het marktaandeel van nieuwsprogramma’s wel, bovendien tuimelen ze soms uit de top 10.

[Eerste versie werd gepubliceerd op vrijdag 20 maart, deze update met nieuwe cijfers is van 23 maart]

* In de eerste versie van dit artikel stond dat het NOS Journaal in februari slechts één maal meer dan 1,5 miljoen kijkers trok. Dat was onjuist, gemiddeld werd er (net als in januari) meer dan 2 miljoen kijkers bereikt.

Lees ook:

Wees duidelijk over de risico’s: 7 lessen over misinformatie en het coronavirus