Op deze dossierpagina vind je informatie over diversiteit en inclusie in de journalistiek. Diversiteit kan worden omschreven als het geheel aan aspecten waarop mensen van elkaar verschillen. Inclusie gaat over overeenkomsten en over een gevoel hebben van erbij horen. De redactiecultuur, instroom van journalisten, een inclusieve benadering en het gebruik van bronnen zijn voorbeelden van factoren die een diverse en inclusieve journalistieke sector bevorderen. Benieuwd hoe je stappen kunt zetten op dit gebied? Bekijk hieronder onderzoek en verhalen van mensen en organisaties die zich inzetten voor een diversere en inclusievere journalistiek.
Rapport: Diversiteit in de journalistiek (2022)
Hoe kan de journalistieke sector werk maken van diversiteit en inclusie? Dat onderzocht onafhankelijk adviesbureau Publinc in 2021 in opdracht van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Enkele decennia geleden werd de uitdrukking ‘de krant is een meneer’ nog gebruikt om de journalistiek te omschrijven. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw is er aandacht voor het thema diversiteit in de journalistiek. Tegelijkertijd blijft de journalistieke sector ondanks vele initiatieven vrij homogeen.
Het doel van het rapport was om verder te komen dan praten over de gebreken van de sector. Met dit rapport wilden we handvatten en concrete oplossingsrichtingen bieden, zodat de sector, waaronder ook SVDJ, sneller en beter stappen kan gaan zetten. De handelingsstrategieën in het rapport richten zich op de vier meest prominente spelers in de journalistieke sector: de redacties, de journalisten, de journalistieke opleidingen, en sector-brede organisaties en betrokken overheden.
Bekijk het rapportPlan van aanpak
Om als organisatie te starten met werk maken van diversiteit en inclusie, is de eerste stap het bedenken wat de reden is om dit te gaan doen en wat het beoogde resultaat is.
Hierbij is het belangrijk om goed zelfonderzoek te doen of dat onderzoek door iemand van buitenaf te laten doen: wat gaat er goed en wat kan beter? Welke kennis en/of perspectieven missen we? Waarom willen we werk maken van diversiteit en wat hebben we ervoor over? Op basis daarvan kunnen prioriteiten worden gesteld en een missie, visie en strategie worden geformuleerd.
Op zoek naar een voorbeeld? De BBC heeft in 2021 een nieuw vierjarenplan voor diversiteit en inclusie opgesteld, waarin de omroep erkent dat nog niet iedereen zich even welkom voelt bij de BBC en dat de omroep dat wil veranderen. Ook erkent de omroep dat er nog veel werk te doen is. Hiermee laat men zien, ook naar externen toe, dat de BBC intrinsiek gemotiveerd is om te veranderen en hoe men dat gaat doen. Het document richt zich met name op de personeelskant en bestaat uit tien commitments om doelen te behalen, inclusief tijdspad. Dit vierjarenplan is onderdeel van een jarenlange inspanning van de BBC om de diversiteit van de omroep te vergroten, die sinds de jaren ’90 is afgedwongen per wet.
BBC Diversity & Inclusion PlanJournalistiek dilemmaspel
Veel redacties willen ‘iets met diversiteit’, maar niet iedereen weet hoe. Fontys Hogeschool bedacht daar iets op: het Journalistiek Dilemmaspel, dat redactieleden aanmoedigt om met elkaar in gesprek te gaan over journalistieke keuzes omtrent diversiteit en inclusie.
Hoe refereer je aan een bekende persoon die van geslacht is veranderd en een andere naam heeft aangenomen? Gebruik je het woord allochtoon als het in strijd is met de stijlgids van het medium waarvoor je werkt, maar je geïnterviewde het wél in de mond neemt? Wanneer noem je iemands nationaliteit en wanneer is dat overbodig?
Onderzoekers Fleur Hendrickx en Elizabeth Venicz, afstudeerstudent en onderzoeker Floortje Steigenga en lector Journalistiek en Verantwoorde Innovatie Danielle Arets maakten het Journalistiek Dilemmaspel. Ze verzamelden voorbeelden van journalistieke keuzes waarmee onbedoeld groepen werden uitgesloten of vooroordelen bekrachtigd. Het doel: redacteuren aanmoedigen om hierover in gesprek te gaan.
Journalistiek DilemmaspelBekijk ook
Wil je je verder verdiepen? Bekijk onderstaande voorbeelden van kennisplatforms op dit thema:
SER Diversiteit in Bedrijf, een initiatief van de Sociaal Economische Raad, biedt praktische tips voor inclusieve werving en selectie op hun kennisplatform, zoals het uitdragen van diversiteit, het gebruik van inclusieve wervingsteksten en het gebruik van de meest effectieve wervingskanalen.
De Code Diversiteit en Inclusie van de culturele sector biedt nuttige handvatten en een stappenplan voor hoe organisaties aan de slag kunnen met diversiteit en inclusie.
