Jongerenplatform Human Rewind neemt de ene dag Cestmocro onder de loep, en dan weer De Telegraaf
Nieuws | VernieuwingOmroep HUMAN lanceerde eind vorig jaar Rewind, een nieuw platform dat jongeren helpt mediawijs te worden. Via Instagram, YouTube en TikTok biedt Rewind jongeren tools om kritisch en bewust om te gaan met de informatie die ze online tegenkomen. Eindredacteur Roberto Lobosco en redacteur en voice-over Sara Visser vertellen wat ze met het platform willen bereiken.
Vertel: wat is Rewind?
Visser: ‘In onze bio op Instagram staat: “Wij plaatsen het nieuws in perspectief.” We willen jongeren via sociale media bewust maken van de informatie die ze tegenkomen en van context voorzien.’
Lobosco: ‘We heten Rewind omdat we op stop drukken en teruggaan naar het begin. We starten altijd bij de bron en bouwen het vanaf daar verder op. Het is een doorstart van Mediastorm, een wekelijks televisieprogramma dat zich richtte op beeldvorming, mediawijsheid en mediadynamiek. Wij wilden een vergelijkbaar programma maken voor jongeren, maar dan online.’
Kunnen jullie een voorbeeld geven van hoe jullie jongeren mediawijs maken?
Lobosco: ‘We hebben bijvoorbeeld een video gemaakt over ‘cheap fakes’ die ik voorbij zag komen op X. Het ging om een video van Biden, Meloni, Macron en andere wereldleiders, waarin de suggestie werd gewekt dat Biden seniel was en als enige de andere kant op keek. Maar toen ik later het uitgezoomde beeld zag, bleek hij gewoon met iemand buiten beeld te praten. Dit is een voorbeeld van beeldmanipulatie. In onze video zat de boodschap: check even waar dit beeld vandaan komt, is het wel volledig weergegeven?’
Waarom richten jullie je specifiek op jongeren?
Visser: ‘Jongeren kijken geen televisie meer, ze zitten vooral online. Daar is heel veel ruis: een overload aan informatie, desinformatie en beeldvorming. We willen jongeren daar bewust van maken, door uit te zoomen, informatie op hetzelfde platform in perspectief te plaatsen en de mediadynamiek die er achter dat alles schuilgaat bloot te leggen.’
Lobosco: ‘We willen jongeren laten zien hoe media werken: waarom er bepaalde keuzes gemaakt worden, hoe informatie verspreid wordt en welke invloeden er spelen, maar ook hoe bepaalde media op gebeurtenissen reageren – en op elkaar.’
Waarom is het belangrijk om als jongere te reflecteren op het nieuws?
Visser: ‘Het nieuws gaat sneller dan ooit, jongeren krijgen informatie van veel verschillende kanalen, maar vinden het soms lastig om al die informatie te verwerken. Daarom is het belangrijk om af en toe iets langs te laten komen dat hen even doet stoppen en nadenken. We willen dat jongeren zich bewust worden van de beeldvorming en hoe media die kunnen beïnvloeden.’
Een grote groep jongeren heeft geen vertrouwen meer in traditionele media. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het recente rapport van het Commissariaat van de Media. Hoe zorgen jullie ervoor dat jullie hen wel bereiken?
Visser: ‘Veel van deze jongeren staan wantrouwend tegenover ‘mainstream media’. We proberen hen te bereiken via onderwerpen die voor hen relevant zijn. En we doen ons best om niet belerend te zijn. We willen echt samen met de kijker ontleden: wat is er hier nou eigenlijk gebeurd?’
Lobosco: ‘We wisselen onze onderwerpen af. Zo hebben we een serie over Cestmocro gemaakt, een belangrijke nieuwsbron voor jongeren die normaal niet zo snel door traditionele media worden bereikt. Maar we hebben ook een uitzending over De Telegraaf gemaakt, een mainstreammedium dus, en over de pro-Palestinademonstraties. Die variatie zorgt wel voor een beetje verwarring bij jongeren, dat vind ik leuk. Zo laten we wel zien dat we iedereen proberen aan te spreken.’
Hoe voorkomen jullie dat jongeren doorscrollen?
Visser: ‘Dat is altijd de uitdaging: je moet ze in de eerste drie seconden pakken. We zorgen ervoor dat onze video’s catchy beginnen.’
Lobosco: ‘We proberen iemand echt een video in te trekken. Soms doen we dat met een vraag in de voice-over, of met een interessante quote. In onze video’s gebeurt vrijwel elke seconde iets, en we gebruiken humor om de boodschap over te brengen.’
Je wilt geen jolig kanaal worden, maar jolige video’s hebben wel meer kans om het goed te doen
Sara Visser, redacteur en voice-over van platform HUMAN Rewind
Visser: ‘Dat is soms best een lastige afweging: je wilt geen jolig kanaal worden, maar je bent altijd afhankelijk van de algoritmes van platforms zoals Instagram en TikTok. Die bepalen wat jongeren te zien krijgen, en jolige video’s hebben meer kans om het goed te doen. We proberen op de hoogte te blijven van wat werkt, maar we willen ook trouw blijven aan onze journalistieke waarden. Het is een uitdaging om het juiste evenwicht te vinden. Onze doelgroep is vooral tussen de 18 en 35 jaar oud, veel leden uit ons team ook. We proberen zelf ook actief te blijven op sociale media om te begrijpen wat jongeren aanspreekt.’
Meerdere omroepen hebben een jongerenkanaal op sociale media: NOS, BNN-VARA, RTL Nieuws. Waarmee onderscheiden jullie je?
Visser: ‘We proberen met een andere blik naar het nieuws te kijken. En we hebben een eigen stijl: we werken met voice-overs, niet met presentatoren, en de manier van editen is heel anders dan bij bijvoorbeeld De Marker of NOS Stories.’
Wat zijn de toekomstplannen van Rewind?
Lobosco: ‘We zijn nog maar net begonnen. Op Instagram hebben we nu een succesvolle vorm gevonden, maar we willen ons platform op verschillende manieren uitbreiden. We denken na over hoe we ons publiek willen bereiken: willen we snel veel volgers, willen we elke dag een video plaatsen? En we denken na over meer focus op mediawijsheid in het onderwijs, iets wat bij HUMAN belangrijk is. Samen met Schooltv heeft Medialogica, het lineaire programma over het verschil tussen beeld en werkelijkheid, afleveringen bewerkt voor in de klas. Ook organiseert Beeld & Geluid een Medialogica Masterclass met scholieren. In de toekomst worden daar video’s van Rewind in betrokken, omdat de vorm van onze video’s intrinsiek gericht is op jongeren en dus beter aansluit dan lange afleveringen van Medialogica.’
Als je in de tijdlijn van jongeren terecht wil komen, kun je niet anders dan de monsters van Meta, TikTok en Alphabet voeden met je video’s
Roberto Lobosco, eindredacteur HUMAN Rewind
Visser: ‘We leven in een bijzondere tijd als het gaat om social mediaplatforms, vooral met de recente ontwikkelingen rondom Musk, Zuckerberg en TikTok. Dit roept interessante journalistieke dilemma’s op: hoe moet de journalistiek hiermee omgaan? Dat blijven wij zeker onderzoeken.’
Is het voor jullie zelf een dilemma om je op deze platforms te bevinden?
Lobosco: ‘Dat is het in wezen al vanaf het begin. Als het je doel is om in de tijdlijn van jongeren terecht te komen met informatie die wel gecheckt is, dan kun je niet anders dan de monsters van Meta, TikTok en Alphabet voeden met die video’s. Dat is een duivels dilemma. Als redactie zijn we wel overgestapt van WhatsApp naar Signal, hoewel dat ook enigszins symbolisch is, maar het is een onophoudelijke strijd met onszelf en met de platforms. Want ja, dan kun je video’s plaatsen op platforms waar geen techbro’s aan de touwtjes trekken, maar wat heeft het voor zin als de doelgroep daar (nog) niet is?’
Over de auteur
