Korrelige beelden, maar blije kijkers en geïnterviewden: mobile journalism bij de NPO

Nieuws | Innovatie

Het ziet er misschien niet superscherp uit, en je moet oppassen met al te snelle bewegingen – die kan de kijker niet goed volgen. Maar verder heeft filmen met je mobiele telefoon – mobile journalism – een hoop voordelen, merkten ze bij de NPO tijdens een experiment. ‘Mensen waren een stuk opener naar onze journalisten. Een telefoon is minder intimiderend dan een grote camera en een geluidsman.’

We kijken massaal naar nieuws op onze mobiel. De smartphone hebben we overal en altijd bij ons. Journalisten gebruiken regelmatig video’s van sociale media in hun artikelen of items. Dus dat de NPO afgelopen maanden experimenteerde met mojo – mobile journalism – roept de vraag op: waarom nu pas?

Verrijking van de toolkit

‘Mojo bestaat inderdaad al jaren, maar is de afgelopen vijf jaar veel groter geworden, vooral bij regionale omroepen’, zegt Kris Sloot, online programma-coördinator bij NPO 2. ‘Vergelijk het met podcast. Dat bestaat ook al jaren, maar is de laatste jaren pas echt booming.’ De afgelopen jaren hebben verschillende redacties producties gemaakt met mobile journalism. Als voorbeeld noemt Sloot het programma De Monitor – sinds kort Pointer. Maar, zegt hij, de inzet was over het algemeen incidenteel en journalisten met mojo-kennis en -vaardigheden vertrokken soms weer naar elders.

Onder de vlag van NPO Innovatie wilde Sloot experimenteren met verschillende toepassingen van mojo. ‘De vraag was: hoe kan mojo een blijvende verrijking zijn van de toolkit van onze journalisten?’ Van de tien ingediende plannen werden er zes goedgekeurd: van de programma’s Nieuwsuur (NTR/NOS), De Monitor/Pointer (KRO-NCRV), Argos (VPRO/HUMAN) en De Nieuwe Maan (NTR), de webserie Wereldse Denkers (HUMAN) en een project gekoppeld aan de documentaireserie De Villamoord (KRO-NCRV). Vorige week werden de geleerde lessen uit de experimenten gepresenteerd.

Vertrouwenwekkend

‘Wat me verraste is dat mensen een stuk opener naar onze journalisten waren’, zegt Anouar Admi, redacteur bij De Nieuwe Maan. Dat programma experimenteerde met livestreams via Facebook. Zo deden ze verslag van verschillende demonstraties. ‘Een telefoon is natuurlijk minder intimiderend dan een grote camera en een geluidsman.’ Maar het had ook met een ander soort vertrouwen te maken, merkte Admi. ‘We vertelden mensen dat het live was, daardoor wisten ze dat er niet in geknipt kon worden. Het zorgde ervoor dat mensen iets geruster waren en zich vrij voelden hun verhaal te doen.’

Belangrijke les voor de journalisten zelf: zorg dat je je perskaart bij je hebt. In een tijd waarin de NOS de logo’s van hun wagens haalt en journalisten stenen naar hun hoofd krijgen, is het misschien wel prettig dat je niet herkenbaar bent als journalist, maar dat heeft ook een keerzijde. Admi: ‘Bij de demonstratie ‘Protect the children’ werd iedereen gesommeerd weg te gaan. Toen zijn ook onze journalisten weggestuurd, omdat ze niet werden herkend als pers. Dat is toch anders als je een camera bij je hebt.’

Bij Nieuwsuur ontstond na een brainstorm het idee ‘Bellen met Bouman’: journalist Mathijs Bouman videobelt met ceo’s en het programma post de opname van het interview op LinkedIn. Het bleek wel iets ingewikkelder dan chef online Merlijn Ensing voorzag. ‘Ik ben misschien een simpele ziel, maar ik dacht: je neemt iets op met je mobiel, drukt op play en dan werkt het.’ Maar er was meer apparatuur nodig. ‘Een statief, een stabilizer, een dasspeldmicrofoon’, somt Ensing op. Hij vertelt dat ze in eerste instantie, omwille van de kwaliteit, de geïnterviewde met een eigen telefoon de audio apart lieten opnemen. Vervolgens monteerde het Nieuwsuur-team dat er weer onder. Uiteindelijk zijn ze Riverside.fm gaan gebruiken, speciale software voor het opnemen van videocalls.

Beetje korrelig

De grootste zorg bij de NPO was de beeldkwaliteit, maar bij de nieuwste telefoons bleek die nauwelijks onder te doen voor een gewone camera. ‘Behalve wanneer het donker wordt, dan is het beeld wel veel slechter’, zegt Sloot. Een ander punt van aandacht is beweging. Bij De Nieuwe Maan kon Admi de reacties van kijkers tijdens de livestream direct monitoren. ‘Met een telefoon film je in portrait mode. Om iemand te volgen moet je de camera dus direct bewegen. Als de beweging te snel gaat, hebben kijkers geen tijd om te focussen. In de reacties zag ik dat direct terug: ‘wat was dat?’.’

Maar een beetje korreligheid vond het publiek helemaal niet zo erg, bleek uit de test. ‘Het doet me denken aan de tijd dat mp3’tjes opkwamen’, zegt Kris Sloot. ‘Ik kom uit de muziekwereld, dus wij zworen bij vinyl en vonden mp3 vreselijk blikkerig klinken. Maar het grote publiek maakte dat niet uit, dat wilde gewoon een liedje horen.’ Dezelfde mate van acceptatie zie je nu ook voor beeldkwaliteit van mobile journalism, zegt Sloot.

Professionaliseren

Hoe nu verder met mojo bij de publieke omroep? De Nieuwe Maan is van plan door te gaan met livestreamen als er weer meer evenementen zijn dan demonstraties alleen. Nieuwsuur wil de inzet van mobile journalism gaan professionaliseren. ‘De video’s mogen een wat chiquere uitstraling krijgen, maar zonder de authenticiteit te verliezen’, zegt Ensing. Het experiment heeft ook laten zien dat Nieuwsuur meer is dan televisie. ‘We willen niet alleen uitgaan van het principe mét telefoon gemaakt, maar meer: vóór een telefoon gemaakt. Het idee is dat we het dan ook kunnen delen op andere socials of in de NOS-app.’

Journalisten vervallen snel weer in hun traditionele manier van werken, erkent Sloot. ‘Het komende half jaar zullen we zien of degenen die de kar nu trokken dat stokje kunnen doorgeven binnen hun redacties.’

Foto: Sven Brandsma / Unsplash

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.