Hoe spreek je jongeren aan met nieuws? Wat journalisten kunnen leren van young adult romans

Jongeren bereiken met nieuws: dat dat niet eenvoudig is, weet iedereen. Media zoeken naar dé manier om jonge mensen toch bij het nieuws te betrekken, bijvoorbeeld via platforms als Instagram en TikTok. Volgens Sanne Verweij, pas afgestudeerd aan de opleiding journalistiek van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), kunnen ze ook eens denken aan andere schrijfstijlen. Er valt veel te leren van de populaire young adult romans, concludeert ze in haar scriptie.

Er wordt nog regelmatig geschreven over ontlezing onder jongeren, maar er is een genre dat wel behoorlijk populair is bij tieners: young adult. Dat komt mede door de TikTokfilmpjes (‘BookTok’) over deze speciaal voor jongeren geschreven boeken. Ook heeft het te maken met de kenmerkende stijl van young adult. Blijkbaar willen jongeren best lezen, als het kan in een stijl die hen aanspreekt.

Verweij onderzocht hoe journalisten de storytelling-technieken van het genre young adult kunnen gebruiken om hun teksten aansprekender te maken voor jongeren. Dat deed ze door onderzoeken naar het leesgedrag van jongeren te lezen, young adult-romans te analyseren én jongerenredacties te interviewen. Er is onder andere gesproken met redacteuren van de platformen Girlscene, Brandpunt+ en ND Studenten.

De stijl van young adult

Wat dit genre zo aantrekkelijk maakt voor jongeren is de toegankelijke schrijfstijl. Die kenmerkt zich door het gebruik van korte zinnen, beknopte beschrijvingen en eenvoudige woorden. Daarnaast kunnen jongeren zich herkennen in het genre: de personages in deze verhalen zijn tieners en hebben net als zij te maken met tienerproblemen, -situaties en -gevoelens.

Young adult in journalistieke teksten

Hoe kun je als journalist de storytelling-technieken van young adult toepassen op je teksten? In de eerste plaats kun je de hele tekst in een verhalende stijl schrijven en opbouwen aan de hand van de kenmerken van young adult: een duidelijk personage, plot, omgeving, zintuiglijke ervaringen en emotie verwerkt in de tekst. Dat kun je doen bij het hele verhaal, of alleen voor het intro of een kadertekst. Ook is het mogelijk om losse elementen uit het genre te gebruiken om de tekst te versterken, zoals  foreshadowing – een hint geven over wat er later in het verhaal gebeurt – of terugkerende motieven. Dat laatste is een element dat meerdere keren in een tekst genoemd wordt, dat kan bijvoorbeeld een voorwerp, handeling of symbool zijn.

De reis van de held 

Young adult-boeken zijn vaak opgebouwd volgens de structuur van the hero’s journey, ‘de reis van de held’. De ‘held’ in het verhaal maakt de overgang naar volwassenheid door, of ontwikkelt een belangrijk inzicht. Uit onderzoek blijkt dat de ‘reis’ van de hoofdpersoon jongeren erg aanspreekt, omdat ze zich kunnen identificeren met de hoofdpersoon.

Ook als journalist kun je gebruik maken van de opbouw van ‘de reis van de held’ wanneer je het verhaal van een geïnterviewde beschrijft. En net als in een young adult-roman verdient het aanbeveling om details en emoties uit diens leven te benoemen in het verhaal, zodat de lezer zich in hem of haar kan verplaatsen.

Spanning creëren

Wil je spanning creëren in je verhaal, dan kun je dat doen door gebruik te maken van timing. Je kunt spanning bijvoorbeeld opbouwen door lange zinnen te gebruiken, of juist sneller naar een hoogtepunt toe werken door korte zinnen te gebruiken. Andere storytelling-technieken die een tekst aansprekend kunnen maken:

* Beeldend en zintuiglijk schrijven (wat heeft iemand aan? Hoe ziet de ruimte eruit, hoe ruikt het er?)
* Spelen met tijd en volgorde, afwijken van chronologie
* Afwisseling in woordgebruik, geen onnodig lange zinnen gebruiken
* Variëren in zinsopbouw, bijvoorbeeld door een zin eerder af te breken of het onderwerp weg te laten uit de tekst
* Kiezen voor een ongebruikelijk vertelperspectief (niet via een hoofdpersoon, maar via iemand die een minder grote rol in het stuk speelt. Of het verhaal vertellen via verschillende personen, zodat je meerdere perspectieven laat zien)

Leestips

• Ackermans, L. (2021). Een decennium young adult literatuur in Nederland (2009- 2019). Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 137 (1) 45- 72. TNTL 2021-1.indb (aup-online.com)
• Cubiss en Youngworks (2022). Jongeren en lezen: Hoe prikkelen we het leesgedrag bij jongeren (12 – 18 jaar)? Jongeren en lezen.pdf (cubiss.nl)
• Van Sark, Y. (2022, 4 oktober). Jongeren consumeren minder nieuws – Youngworks. https://youngworks.nl/blog/jongeren-consumeren-minder-nieuws/
• Van Eck, M. (2012). “Als het maar een spannend boek is” Een corpusonderzoek naar stuwend schrijven in jeugdliteratuur voor de onderbouw. [Masterscriptie Nederlandse taal en cultuur]. Universiteit Utrecht