Bij Publish.org is het hele redactieproces transparant: van pitchen tot redigeren

Sinds Publish.org vorig jaar november in beta-fase begon, meldden zo’n duizend leden zich aan. Daarvan is een deel journalist en een deel lezer, al maakt het Publish-team dit traditionele onderscheid niet. ‘Het woord ‘lezers’ duidt op een passieve achterban, maar zo zien wij Publish.org niet,’ zegt hoofdredacteur Sarah Hartley. ‘De mensen die wij willen aantrekken, willen onafhankelijke journalistiek produceren of helpen mogelijk te maken. We hopen dat onze artikelen worden gelezen door veel meer mensen dan alleen degenen die op ons platform komen. Alle artikelen worden onder Creative Commons-licentie gepubliceerd en kunnen dus overal ter wereld terechtkomen.’

Beter voor lezers én journalisten

Inmiddels zijn de eerste verhalen door het pitch-proces gegaan en gepubliceerd. Hartley geeft toe dat het succes van het platform deels zal afhangen van de bereidheid van journalisten om open te zijn over werkwijze. Maar Publish.org ziet transparantie als een manier om journalistiek te verbeteren voor zowel lezers als journalisten zelf. Voor lezers met weinig vertrouwen in ‘het nieuws’ kan het helpen als ze met eigen ogen kunnen zien hoe een verhaal tot stand is gekomen. En voor freelance journalisten verheldert transparantie het soms onduidelijke proces van pitchen en eindredactie (Wat vinden ze van mijn idee? Wanneer zou ik iets terug horen? Waarom hebben ze deze paragraaf aangepast?). ‘Een open systeem brengt kwaliteit naar voren, voorkomt fouten en bevordert een eerlijke aanpak,’ zo stelt Publish in haar jaarverslag.
Bovendien is het een kwestie van ‘voor wat, hoort wat’, zegt Hartley: ‘Als journalisten vragen we constant van anderen om openheid te bieden in allerlei zaken, zoals beleid, financiën en besluitvorming. Dus waarom zouden we die openheid dan niet zelf ook bieden?’

Betrokken publiek

Publish.org is gevestigd in Engeland, maar verwelkomt op het platform freelance journalisten uit verschillende delen van de wereld, van Zuid-Afrika tot de Verenigde Staten. ‘Natuurlijk is deze werkwijze voor sommige journalisten nieuw, en een deel van hen zal eraan moeten wennen om zo veel inzage te geven. Maar op termijn denk ik dat de voordelen van deze aanpak zwaarder wegen dan de angsten of kwetsbaarheden die journalisten nu misschien nog voelen.’

De leden die wij aantrekken, willen echt betrokken zijn bij journalistiek en niet alleen maar consumeren

Hartley is ervan overtuigd dat dit ook geldt voor het niet-schrijvende deel van de achterban. ‘De leden die wij aantrekken, zoeken juist naar een constructieve dialoog en willen echt betrokken zijn bij journalistiek, in plaats van het alleen maar te consumeren.’ Die sterkere relatie tussen media en hun achterban wordt inmiddels door vele media nagestreefd, door middel van lidmaatschappen en in sommige gevallen zelfs eigenaarschap. Door het publiek echt achter de schermen te laten kijken en meebeslissen, hoopt Publish.org een unieke band te creëren die waardevol is zowel schrijvers als lezers.

Gebruikservaring

Het team achter Publish.org deed vier jaar geleden al de nodige ervaring op met Contributoria, een crowdfundingsplatform voor onafhankelijke journalistiek, gesteund door The Guardian. ‘Daar leerden we hoe belangrijk uitnodigende functionaliteit is: alle tools moeten niet alleen heel eenvoudig te gebruiken zijn, maar ook daadwerkelijk iets toevoegen aan de gebruikservaring. Een voorbeeld hiervan is de manier waarop we transparantie weergeven. Onderaan elk artikel staan automatisch alle links naar eerdere versies, voorzien van commentaar van de community.’
Naast de mogelijkheid om stukken online te redigeren (de site maakt hiervoor gebruik van de open-source-tool Hypothesis), kunnen leden van het platform onderaan elk stuk een simpel vragenlijstje afvinken. Zo kunnen ze beoordelen of het verhaal wel of geen betrouwbare bronnen heeft, en of de schrijfkwaliteit acceptabel is. Ook hierbij is de gebruiksvriendelijkheid cruciaal: hoe simpeler en intuïtiever de beoordelings-tools zijn, hoe meer er gebruik van wordt gemaakt.

Nieuwe generatie inspireren

In het eerste jaar sinds de oprichting van het advertentievrije platform haalde Publish.org 160,000 euro op bij stichtingen en individuele donateurs. Het richt zich de komende tijd op een toename van het aantal lidmaatschappen. Daarnaast overweegt het partnerships en sponsoring, mits de redactionele vrijheid gewaarborgd blijft. Maar ook andere groeimogelijkheden worden onderzocht, waaronder het beschikbaar stellen van de toolkit aan andere media. ‘Het zou ervoor kunnen zorgen dat ook zij betere interne processen kunnen opzetten en gezondere relaties kunnen onderhouden met hun freelancers,’ aldus Hartley. ‘Wie weet inspireren we in de toekomst een nieuwe generatie van transparante media.’
Danielle Batist is als vrijwilliger betrokken bij Publish.org’s editorial board.
Foto: Het beoordelingsformulier onder artikelen op Publish.org.