Kim Dankoor: ‘Traditionele media gaan een minder grote rol spelen’

Kim Dankoor (38) is deskundige op het gebied van media en mediawijsheid. Ze promoveert aan de Universiteit Utrecht op de relatie tussen hiphopconsumptie en het zelfbeeld van jongeren in Nederland en de Verenigde Staten. Hoe kunnen media gemarginaliseerde groepen aanspreken?

‘Het medialandschap raakt komend jaar meer en meer gefragmenteerd, verwacht ik. In de Verenigde Staten zag je dat decennia geleden al bij Fox News en CNN, en online heb je bijvoorbeeld het linkse The Young Turks en het rechtse Breitbart. Ik vermoed dat we dat in Nederland ook meer gaan zien. Je ziet het nu al bij Forum voor Democratie-nieuws aan de extreme rechterkant. Linkse online nieuwsmedia zie ik nog niet echt, maar ik denk wel aan Pakhuis De Zwijger, dat belangrijke items maakt over maatschappelijke issues voor linksgeoriënteerde mensen.

Uit je bubbel

Een positief bijeffect van deze trend is dat gemarginaliseerde groepen die voorheen moeite hadden om hun stem te laten horen nu zelf vaker media gaan produceren. Omroep ZWART is daar een voorbeeld van. Alhoewel zij media voor iedereen maken, zijn zij zich wel erg bewust van welke stemmen minder ruimte krijgen. Ik probeer er zelf voor te waken om niet te veel in mijn eigen bubbel te blijven, door ook media te consumeren waarmee ik het niet eens ben. Binnen bepaalde kaders natuurlijk, bij racistische of seksistische uitlatingen stopt het. Het is belangrijk om de verschillende meningen te horen, daarom probeer ik ook andere mensen te motiveren dat te doen.

Het baart me zorgen dat mensen zonder journalistieke achtergrond nieuws gaan produceren

Wat mij wel zorgen baart bij fragmentatie is dat er óók mensen zijn die zonder journalistieke achtergrond nieuws gaan produceren. We moeten niet vergeten dat journalistiek een vak is, dat aan regels gebonden is. Media die zich aan die regels houden, die bijvoorbeeld herleidbare bronnen gebruiken, kun je vertrouwen. Dat is onder andere wat ik mensen leer in workshops. Ik vind het extra belangrijk om dat te onderstrepen omdat er een ontwikkeling gaande is van wantrouwen ten opzichte van de media. Dat is absoluut niet wat ik versta onder een kritische houding. Ik wil mensen tips meegeven om kritisch te blijven en af te gaan op feiten.

Jongeren trekken

Traditionele media zullen door de fragmentatie een minder belangrijke rol gaan spelen. Tenzij ze toch nog een manier vinden om grote groepen aan te trekken, met name jongvolwassenen. Ik denk dat inclusie en diversiteit daarbij heel belangrijk zijn. Zien jongeren zichzelf of hun blik op de wereld niet terug in media, dan zoeken ze hun heil ergens anders. Wil je als medium onderwerpen vanuit verschillende perspectieven benaderen, dan lukt dat het beste als je redactie divers is.

Media kunnen bijdragen aan inclusie door ook mensen aan het woord te laten met een beperking, of die verschillen qua etnische achtergrond, gender, seksuele oriëntatie en religie. En niet alleen wanneer het onderwerp van gesprek dat stukje van hun identiteit betreft, maar ook om mee te praten over andere maatschappelijke issues. Dat zou ik graag meer zien. Zo zien die groepen mensen in de samenleving bevestigd dat ze onderdeel uitmaken van de maatschappij.

Respect

Wat ik komend jaar ook graag zou willen is meer respect online. Laten we wat beter met elkaar omgaan. Mensen zouden zich ook vaker moeten realiseren: ik hoef niet over alles een mening te hebben, ik hoef niet op alles te reageren, ik hoef niet aan elke online discussie deel te nemen.’

Illustratie door: Alexandra España