Lisa Bouyeure: ‘Ik hoop dat meer journalisten kiezen voor klimaatactivisme’

Lisa Bouyeure (38) is moderedacteur bij de Volkskrant. Daarnaast schrijft ze in de rubriek Nieuw Venster over digitale cultuur. Eerder schreef ze onder meer voor het satirische programma Plakshot en voor tijdschrift Vrij Nederland.

‘Ik hoop dat het volgend jaar normaler wordt dat je naast journalist ook klimaatactivist kunt zijn. En dat meer journalisten daarvoor kiezen. Begin dit jaar heb ik me aangesloten bij Extinction Rebellion (XR). Ik heb lang gedacht dat het als journalist niet mijn plek zou zijn om op een snelweg te gaan protesteren. Ook al schrijf ik zelf niet over klimaat, het oude idee is toch nog steeds dat je als journalist niet moet laten merken wat je denkt. En dat je zelf geen onderdeel mag worden van het nieuws, want je moet er objectief verslag van kunnen doen.

Verwoestende status-quo

Maar juist als je in de media werkt, komt er zoveel dystopische berichtgeving op je af, hoe kun je daar nou niets mee doen? Moet je objectief blijven als de overheid voor 40 miljard aan fossiele voordelen aan bedrijven geeft? Als vervuilende bedrijven als Shell en Tata Steel amper energiebelasting betalen? Er zit een verschil tussen objectief blijven en je neerleggen bij een verwoestende status-quo.

Ik heb me ook altijd uitgesproken tegen racisme en seksisme, alleen wordt dat op de een of andere manier als normaler gezien

Voor de XR-protesten had ik, samen met twee vriendinnen die ook in de media werken, pakken gemaakt: jasjes en broeken bedrukt met een golvenpatroon. De golven waren teksten, nieuwskoppen over smeltende ijskappen, opwarmende oceanen en drinkwatertekort. In die pakken komt voor mij alles samen: een verwijzing naar mijn journalistieke achtergrond en mode om mijn activistische boodschap over te brengen.

Ik heb me ook altijd uitgesproken tegen racisme en seksisme, alleen wordt dat op de een of andere manier toch als normaler gezien. Het is niet zo van: je moet objectief zijn over racisme en laten we in het midden houden of het erg is of niet. Toen ik eens bij een Black Lives Matter-protest was, heb ik me helemaal niet afgevraagd of ik dat statement wel moest maken. Misschien ook omdat het abstracter was. Tegen racisme of seksisme demonstreren gaat over human decency, terwijl XR echt stelling neemt tegen het overheidsbeleid.

Achterhaald idee

Ik begrijp heus wel dat als ik op reportage zou gaan naar een demonstratie, ik niet ook als activist voor het waterkanon kan gaan zitten. Sowieso zijn er voor mij grenzen. Ik sympathiseer met de beweging, maar ik zou mezelf niet aan de weg vastlijmen. Ik ben blij dat er mensen zijn die het wel doen, hoor. Zonder hen zou XR nooit zo groot zijn geworden. Maar het is een andere categorie van activisme.

Sowieso vind ik het een achterhaald idee dat je als journalist objectief kunt zijn. Neem nou armoede, het toeslagenschandaal. Als je daarmee te maken hebt gehad, en erover schrijft, ben je per definitie niet objectief. En als je wilt dat de journalistiek diverser wordt, dan krijg je dus vanzelf meer mensen in de journalistiek die zelf met die onderwerpen te maken hebben. Het idee van de journalist die objectief naar de wereld kijkt, is ontstaan in het tijdperk waarin de journalistiek een bolwerk was van witte mannen, die door heel veel nieuws niet persoonlijk werden geraakt.

Nu is het ook nog zo dat de klimaatcrisis ons juist allemaal raakt, zelfs witte mannen kunnen er niet onderuit. We zíjn al onderdeel van het nieuws.’

De voorspellers 2024

Wat staat de journalistiek in 2024 te wachten? Voor de zevende keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. Twaalf journalisten, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten van 2024. Bekijk ze hier allemaal.