Coen van de Ven: ‘Laten we meer mensen een kans geven om de journalistiek binnen te komen’

Coen van de Ven (31) is politiek redacteur van De Groene Amsterdammer. Samen met Jan Tromp schreef hij het boek Wantrouwen in de wandelgangen, over de afstand die er is ontstaan tussen politici en journalisten.

‘Ik ben optimistisch over de verhouding tussen journalistiek en politiek voor komend jaar. Ja, de politiek is geharnast geworden, politici omringen zich met spindoctors. Dat betekent: journalisten, step up your game, en dat dóen we dus ook. De parlementaire journalistiek wordt steeds controlerender. Aan de hand van Woo-verzoeken wordt er een hoop onthuld, de politiek wordt echt aan de tand gevoeld. Heel goed, dat is onze taak.

Niet zo cynisch

Maar achter die haag van adviseurs schuilt ook een ideeënwereld. Die wil ik graag beschrijven. Wat beweegt politici, wat zijn hun dromen? Bij veel partijen heb ik mensen ontmoet die daar juist mee bezig zijn. Ja, er zijn enorme ijdeltuiten in de politiek, maar ook een heleboel mensen die zeer bevlogen het goede willen doen voor Nederland. Ik ben dus niet zo cynisch over politici, en ik heb tegen de hoofdredactie gezegd dat ze me weg moeten halen uit Den Haag zodra ik dat wel word.

We doen bij De Groene bijna geen lezersonderzoek, maar ik weet heus wel dat we veel linkse en progressief-liberale mensen bedienen. De linkse denkwereld, die kennen mijn lezers dus wel. Daarom besloot ik dat ik juist op een heel serieuze manier over de VVD en het CDA moest schrijven, en deed ik in het verleden onderzoek naar extreemrechts en complotdenkers. Ik wil mijn lezers werelden laten zien die ze nog niet kennen.

Een flinke studieschuld en slecht betaalde stages zijn haast een voorwaarde, maar voor iemand met ‘minder vinkjes’ is dat soms onhaalbaar

Door die onderzoeken heb ik veel nagedacht over radicaal-rechtse media zoals Ongehoord Nederland. Ik ben benieuwd hoe we komend jaar verder gaan denken over de vraag: wanneer mag je als tolerant land iets dat intolerant is, weigeren? Ik geloof extreem in vrijheid van meningsuiting. Maar moet je in een omroepstelsel dat als taak heeft om een bindende factor te zijn in een pluriforme samenleving, een omroep toelaten die tegen pluriformiteit is? Een omroep die een broertje dood heeft aan de waarheid, aan journalistieke principes? En moeten zwarte Nederlanders meebetalen aan een omroep die uitgesproken racistisch is? Dat vind ik belangrijke vragen.

Verantwoordelijkheid

Ik hoop dat we meer mensen een kans gaan geven voor wie de stap naar de journalistiek groot is. Het probleem van onze wereld is dat het haast een vereiste is om enige tijd tegen een heel lage vergoeding ervaring op te doen. Een flinke studieschuld en slecht betaalde stages zijn haast een voorwaarde, maar voor iemand met ‘minder vinkjes’ is dat soms onhaalbaar.

Ik zit in de sollicitatiecommissie van de Masterclass Onderzoeksjournalistiek van Investico. Elk jaar melden zich 180 mensen aan voor 5 plekken. Soms komt er iemand solliciteren die heel gemotiveerd is, maar te weinig journalistieke ervaring heeft maar die je wel in het vakgebied zou willen hebben. En ik twijfel of ik dit moet vertellen, want ik wil niet dat het overkomt als borstklopperij, maar dan probeer ik soms een stageplek te regelen en vraag ik bij het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten of diegene een scholingsbudget kan krijgen. Niet iedereen kan het zich veroorloven om een half jaar zonder werk of geld te zitten. Het is onze verantwoordelijkheid deze mensen, die graag willen, het vak binnen te helpen.’

De voorspellers 2024

Wat staat de journalistiek in 2024 te wachten? Voor de zevende keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. Twaalf journalisten, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten van 2024. Bekijk ze hier allemaal.