Ties Joosten: ‘Meer feiten en minder meningen graag’

Ties Joosten (37) is onderzoeksjournalist bij Follow the Money. Hij schrijft voornamelijk over het klimaat.

‘Ik denk dat we volgend jaar een kwalitatieve verbetering van de journalistiek gaan zien. Neem bijvoorbeeld NRC, dat fors heeft geïnvesteerd in onderzoeksjournalistiek, en het AD, dat ook een onderzoeksredactie gaat opzetten. Met Follow The Money gaat het ook uitstekend, we hebben inmiddels ruim 39.000 betalende leden. Investeren in onderzoeksjournalistiek is niet langer een kwestie van beroepseer of een soort verplichting. Er is gebleken dat het wel degelijk ook commerciële waarde heeft.

Meer geld voor kwaliteit heeft gevolgen voor het type journalistiek dat we gaan zien. Het betekent dat journalisten grensoverschrijdend kunnen gaan denken, voorbij de eigen landsgrenzen. En dat is heel goed, omdat veel belangrijke thema’s schreeuwen om een grensoverschrijdende aanpak. Klimaatverandering natuurlijk, het onderwerp waarover ik zelf schrijf, maar er zijn tal van onderwerpen die niet aan de Nederlandse grenzen zijn gebonden. Ik zie een beweging van journalisten die zich meer op Europese samenwerking gaan richten. Dat doen we bij FTM ook. Er is nu ruimte voor, financieel en organisatorisch.

Youp van ’t Hek

Als ik het heb over kwaliteit, betekent dat voor mij op z’n minst dat de feiten in een stuk kloppen. Daarom vind ik het ook schandalig wat je kennelijk kunt publiceren als er het woordje “column” boven staat. Ik wil niet per se namen noemen, want daar krijg je maar ruzie van. Vooruit, één voorbeeld, van een paar jaar geleden. Ik las toen in een NRC-column van Youp van ’t Hek dat de Amazone wordt gekapt vanwege soja voor sojamelk, dat de Amazone dus zou verdwijnen door de veganisten. Daar zakt mijn broek van af. Eén keer googelen en je ontdekt dat 80 procent van de verbouwde soja dient als veevoer. Dan heb je dus een publiek van honderdduizenden mensen en dan neem je niet de verantwoordelijkheid om feiten te checken. Ik zou me doodschamen. Maar er is kennelijk een grote groep mensen in de media die zoiets achteloos van zich afschudt.

Als je als columnist dicht op het publieke debat zit, moet je tekst feitelijk kloppen

Ik denk dan: als titel, NRC of Trouw of Volkskrant, heb je toch een statuur? Dat is in essentie waar mensen een abonnement op nemen: jouw belofte van kwaliteit. En dan laat je dus met jouw inkt, op jouw papier iets afdrukken wat gewoon niet waar is. De Sylvia Witteman-achtige columns, uit het leven gegrepen, die hoef je wat mij betreft niet te factchecken. Maar als je als columnist dicht op het publieke debat zit en daarmee besluitvorming beïnvloedt, dan vind ik dat je tekst feitelijk moet kloppen.

Ruimte

Meer feiten en minder meningen dus, dat zou ik graag zien volgend jaar. Voor meningen kun je ook Twitter openen. De beste grappen over een actueel onderwerp zijn daar vaak allang gemaakt voordat de krant uitkomt, snediger en scherper ook. In dat opzicht zou je je kunnen afvragen of de positie van de columnist niet eens toe is aan herziening. We kunnen die ruimte bovendien veel beter gebruiken voor goede verhalen op basis van gedegen onderzoek.’

Illustratie: Gijs Kast 

De voorspellers 2023

Wat staat de journalistiek in 2023 te wachten? Voor de zesde keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. Twaalf journalisten, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten van 2023. Bekijk ze hier allemaal.