Ontwikkelprogramma

Droom je van diepgravende journalistiek met jouw redactie, maar ontbreekt het jullie aan de nodige ruimte en vaardigheden? Dan biedt het subsidieprogramma ‘Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek’ mogelijk de oplossing. Op deze pagina lees je alle informatie over het programma en de aanvraagprocedure.

Met subsidie voor nieuwe arbeidskrachten, ontwikkelbudget, workshops en begeleiding van een mentor, willen we meer ruimte bij nieuwsorganisaties creëren voor onderzoeksjournalistiek.

Wat levert deelname aan dit subsidieprogramma jouw organisatie op?

  1. Meer impact maken: Je organisatie ontwikkelt zich tot een effectievere waakhond van de democratie, met verbeterde mogelijkheden om maatschappelijke kwesties aan de kaak te stellen.
  2. Diepgravende verhalen: Je leert de kunst van diepgravende verhalen maken en hoe deze verhalen jouw organisatie kunnen verrijken.
  3. Nieuwe journalistieke vaardigheden: journalisten worden getraind in nieuwe methoden en onderzoeksvaardigheden.
  4. Beter leidinggeven aan onderzoeksredactie: Je leert hoe je de organisatie zo kunt inrichten dat chefs, nieuwsjournalisten en onderzoeksjournalisten optimaal kunnen werken.

Voor wie? 

Dit subsidieprogramma is gericht op publieke en private nieuwsorganisaties die ervaring op willen doen met onderzoeksjournalistiek en willen ontdekken hoe ze onderzoeksjournalistiek een structurele plek kunnen geven binnen de organisatie.

Ook nichemedia zijn welkom om een aanvraag te doen. Denk hierbij aan vakbladen die zich specifiek richten op een bepaalde doelgroep of sector.

Organisaties met een lokaal of regionaal verspreidingsgebied krijgen een punt extra in de beoordeling. De reden daarvoor is dat we als Stimuleringsfonds in het bijzonder een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van onderzoeksjournalistiek in gebieden en op geografische niveaus waar deze doorgaans nog minder vanzelfsprekend en aanwezig is.

Benieuwd of deelname iets voor jouw nieuwsorganisatie is? Bekijk de video!

Over het programma

Het subsidieprogramma loopt van 1 januari 2026 tot en met 31 december 2026 en bestaat uit verschillende onderdelen: subsidie voor nieuwe arbeidskrachten, ontwikkelbudget, begeleiding van een mentor, verschillende bijeenkomsten en twee cursussen. In totaal is er voor het programma van 2026  738.000 euro subsidie beschikbaar. Er is daarmee ruimte voor c.a. 12 deelnemende organisaties. Een aanvraag indienen kan van 21 juli t/m 29 september 2025.

Tijdens het programma kijkt een mentor met je mee. Ongeveer 10 uur per maand is hij of zij beschikbaar voor begeleiding en coaching op het gebied van het onderzoeksproces en de organisatiestructuur. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat er een verhaal voortkomt uit je onderzoek? Welke onderzoeksmethoden kan je het best toepassen? En hoe zorg je ervoor dat je niet oneindig blijft researchen? Jouw mentor kijkt met je mee.

Komend jaar worden er drie plenaire bijeenkomsten  georganiseerd voor de deelnemers aan dit programma. Tijdens deze bijeenkomsten ga je samen met andere deelnemers en je mentor aan de slag met vraagstukken uit de praktijk en komen er verschillende gastsprekers langs. In totaal zijn er 3 plenaire bijeenkomsten. Deze vinden plaats in Utrecht, op loopafstand van CS.

Onderdeel van het programma zijn twee cursussen. Deze vormen de basis van alles wat tijdens dit programma aan bod komt. In totaal zijn het zes dagdelen, waarvan drie dagdelen geïntegreerd met de plenaire bijeenkomsten. Een deel van de cursussen zal plaatsvinden op gastredacties. In overleg ook op redacties van deelnemende nieuwsorganisaties.

De cursus is opgesplitst in twee leerlijnen: één voor journalisten en één specifiek voor leidinggevenden. Tijdens de cursus werk je actief met je eigen casussen, zodat je de theorie direct in de praktijk toepast.

In deze basiscursus krijg je als beginnend onderzoeksjournalist de vaardigheden aangereikt om zelfstandig onderzoek te doen. Je leert hoe je een onderzoeksonderwerp kiest, opzet en scherp afbakent. We behandelen belangrijke journalistieke principes zoals hoor- en wederhoor, bronbescherming en het omgaan met voorinzage. Daarnaast besteden we aandacht aan je veiligheid als journalist: hoe ga je om met druk van buitenaf, online intimidatie, juridische dreiging of fysieke risico’s tijdens je onderzoek?

Leidinggeven aan onderzoeksjournalistiek vraagt om specifieke inzichten en vaardigheden. In deze cursus leer je hoe je als chef ruimte creëert voor onderzoek binnen de dagelijkse praktijk van de redactie. Je gaat aan de slag met thema’s als projectmanagement, inhoudelijke begeleiding, journalistieke eindredactie en rolverdeling binnen het team. Zo ontwikkel je de kennis om onderbouwde keuzes te maken en je team effectief te ondersteunen.

Alle belangrijke data, bijvoorbeeld wanneer de plenaire bijeenkomsten en cursusdagen plaatsvinden, volgen binnenkort.

Subsidie

Het minimale subsidiebedrag is 3.000 euro: dit is het ontwikkelbudget. Het ontwikkelbudget is uitsluitend bedoeld voor trainingen en softwarelicenties op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Je kunt ervoor kiezen om alleen dit ontwikkelbudget aan te vragen. Daarnaast kun je subsidie aanvragen voor het vergoeden van arbeidskosten. Hiervoor geldt een max. van 58.500 euro.

In totaal kun je dus maximaal 61.500 euroaanvragen, waarvan:

  • Minimaal 3.000 euro is voor het ontwikkelen van onderzoeksjournalistieke vaardigheden;
  • Maximaal 58.500 euro beschikbaar is voor arbeidskosten.

Binnen deze kaders bepaal je als aanvrager zelf hoe je de subsidie inzet.

Elke redactie ontvangt een bedrag van minimaal 3.000 euro voor o.a. opleidingen en op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Hieronder valt ook het bijwonen van netwerkbijeenkomsten, conferentie- of congresdeelname en softwarelicenties die bijdragen aan het vergroten van de kennis en vaardigheden op het gebied van onderzoeksjournalistiek. De hierbij horende reis-en verblijfskosten vallen ook onder deze kosten. Dit budget kan naar eigen inzicht worden ingezet gedurende de looptijd van het programma. Het is mogelijk om een hoger bedrag aan te vragen dan de minimale 3.000.

De subsidie biedt redacties de ruimte om op verschillende manieren arbeidskosten te vergoeden. Zo is het mogelijk om bestaande medewerkers die zich bezighouden met onderzoeksjournalistiek, te begroten vanuit de subsidie.

Ook is het mogelijk om nieuwe collega’s aan te nemen die actief aan de slag gaan met onderzoeksjournalistiek. De maximale bijdrage is 58.500 euro naar rato per persoon per kalenderjaar, inclusief werkgeverslasten. 1 fte staat hierbij gelijk aan 36 uur. Onder werkgeverslasten verstaan we, naast het brutoloon: vakantiegeld, loonheffingen en pensioenafdracht.

Dit is nadrukkelijk een bijdrage aan arbeidskosten en je dient zelf voor een passende beloning te zorgen waarbij rekening gehouden wordt met de Fair Practice Code. In totaal kun je maximaal 58.500 euro opvoeren voor arbeidskosten op je begroting, het is mogelijk om dit bedrag te verdelen over meerdere personen.

Ontwikkelfases

Om het programma op verschillende niveaus van de deelnemende nieuwsorganisaties aan te laten sluiten, wordt er tijdens het programma en in de begeleiding gebruik gemaakt van drie ontwikkelfases. Doe je voor het eerst met je nieuwsorganisatie mee aan het programma Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek, dan kom je automatisch in fase 1. Heeft je organisatie fase 1 al eens doorlopen, dan stroom je door naar fase 2. Wil je met je organisatie voor een derde keer deelnemen, kom je in de laatste fase: fase 3. Het is dus mogelijk om maximaal 3 jaar deel te nemen aan de fases.

Let op: voor deelnemers in fase 3 geldt er een verplichte bekostiging uit eigen middelen. Dit moet minimaal 20% van het totale projectbudget omvangen. Dit omdat de subsidie eindig is, en we de nieuwsorganisatie willen stimuleren om op een duurzame manier onderzoeksjournalistiek te blijven bedrijven. Meer hierover lees je in de regeling.

De fases zien er als volgt uit:

Fase 1: eerste stappen

De nieuwsorganisatie onderzoekt hoe onderzoeksjournalistiek past binnen de organisatie. Ze zoeken antwoorden op vragen over teamopbouw, bescherming van onderzoekstijd, en de benodigde vaardigheden voor journalisten.

Fase 2: groeien

De organisatie besluit structureel met onderzoeksjournalistiek door te gaan. Ze hebben een effectief team, meten de impact van hun werk en ontwikkelen plannen om op de lange termijn onafhankelijk van subsidies te opereren.

Fase 3: verankeren

Onderzoeksjournalistiek is volledig ingebed in de organisatie. De meerwaarde wordt duidelijk gemeten en gecommuniceerd, en er is ervaring opgedaan met het begeleiden van complexe onderzoeken. De organisatie werkt samen met andere disciplines en denkt na over verdere specialisatie. 

Ervaringen deelnemers

‘Bij onafhankelijk vakblad Cobouw hebben we dankzij de subsidieregeling van het SvdJ twee journalisten deels vrij kunnen spelen voor onderzoeksjournalistiek. We kunnen daardoor veel dieper graven in misstanden en maatschappelijke problemen in de bouwsector. Zo leren we ook om onderzoeksjournalistiek een vast onderdeel van de Cobouw-redactie te maken – onze lang gekoesterde wens.

Onlangs legden we bloot dat aannemers veelvuldig de regels voor het scheiden van bouw- en sloopafval aan hun laars lappen. Inspecteurs zien het misgaan, maar meer handhaven lukt niet. We kwamen erachter dat dit probleem gevolgen heeft voor de circulaire doelstellingen. Door de nalatige scheiding op bouw- en slooplaatsen gaan namelijk materialen verloren die gerecycled hadden kunnen worden. Zonder de onderzoekstijd om veel inspecteurs en slopers te interviewen en zonder de begeleiding van onze coach hadden we dit niet zo stevig boven tafel gekregen. We gaan de komende tijd verder graven – in bouwafval en andere bouwdossiers!’

Nouska du Saar, Journalist Cobouw

Aanvraagprocedure

Het is van 21 juli tot en met 29 september 2025 mogelijk om je in te schrijven en een subsidie aan te vragen voor het programma van 2026.  Lees voor het indienen van een aanvraag alle informatie hieronder en in de regeling goed door.

Subsidie aanvragen doe je via MijnSVDJ. Maak eerst een account aan of log direct in via de portal, kies daarna via de knop ‘aanvraag indienen’ het juiste aanvraagformulier.

Als je nog niet eerder met jouw nieuwsorganisatie hebt meegedaan aan het programma Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek, kies het aanvraagformulier voor fase 1.

Heb je fase 1 afgerond of heb je in het verleden als eens deelgenomen aan Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek toen er nog geen fases gehanteerd werden? Gebruik het aanvraagformulier voor fase 2.

Heb je fase twee doorlopen en wil je aan de laatste ronde van de regeling deelnemen? Dan vul je het formulier in bedoeld voor fase 3.

Twijfel je welk formulier je moet gebruiken of aan welke fase je deel kan nemen? Neem dan contact op met Coördinator Verdieping Reinier Kist of Projectmedewerker Maaike Jans.

Een aanvraag wordt alleen in behandeling genomen als deze volledig is. We beoordelen binnen een week na indiening van de aanvraag de volledigheid daarvan. Het kan zijn dat je bericht ontvangt over ontbrekende gegevens, met de uitnodiging om deze gegevens alsnog binnen één week aan te leveren. Maar, in elk geval voor het einde van de aanvraagperiode. Wanneer de aanvraag niet compleet is, wordt deze niet behandeld.

Ingediende aanvragen, die volledig zijn, worden eerst door ons  getoetst aan de drempelcriteria van de subsidieregeling. Voldoet de aanvraag niet aan deze drempel, dan wijzen we de aanvraag direct af.

De drempelcriteria zijn:

De aanvraag wordt ingediend door een nieuwsorganisatie. Daarnaast kan een nieuwsorganisatie maximaal 3 keer subsidie ontvangen op grond van deze regeling.

Subsidieaanvragers die behoren tot fase 3 worden tevens beoordeeld aan de hand van het volgende drempelcriterium: 20 procent van de kosten die voor subsidie in aanmerking komen, wordt bekostigd door de subsidieaanvrager zelf.

Wanneer de aanvraag voldoet aan de drempelcriteria, wordt deze beoordeeld aan de hand van de volgende inhoudelijke criteria:

  • Redactionele leiding: in welke mate is de redactionele leiding betrokken bij dit project en worden journalisten adequaat begeleid?
  • Visie: in hoeverre is er sprake van een duidelijke visie op het bedrijven van onderzoeksjournalistiek?
  • Duurzaamheid: in welke mate wordt de opgedane onderzoeksjournalistieke kennis en vaardigheden geborgd binnen de organisatie? In hoeverre is er sprake van een plan om na de subsidieperiode onderzoeksjournalistiek te verankeren binnen de organisatie?
  • Geografische spreiding: Is de subsidieaanvrager een nieuwsorganisatie met een regionale of lokale redactie?

Bij beoordeling op de inhoudelijke criteria ‘Redactionele leiding’, ‘Visie’ en ‘Duurzaamheid’ wordt het oordeel door het Stimuleringsfonds vertaald in een waardering per criterium. Hierbij wordt gewerkt met een systeem waarin deze waardering wordt omgezet in een cijfer volgens een vijfpuntenschaal. Dat betekent dat voor ieder van de vier criteria een score van 1 t/m 5 gescoord kan worden, waarbij de volgende indeling geldt: 1. onvoldoende 2. matig 3. voldoende 4. goed 5. zeer goed. Zowel de waardering als het cijfer staan op zichzelf; aanvragen worden niet direct met elkaar vergeleken.

Let op: in de beoordeling wordt alleen gekeken naar de subsidieaanvraag. Resultaten uit eerdere deelname, worden hierin expliciet niet meegenomen. Je wordt dus alleen beoordeeld op wat in je subsidieaanvraag staat geschreven.

Bij beoordeling van het criterium ‘Geografische spreiding’ wordt gekeken of de subsidieaanvrager een regionale of lokale redactie betreft. Indien dit het geval is kent het Stimuleringsfonds een score van één extra punt toe.

Binnen 12 weken na het indienen van je aanvraag ontvang je het besluit. Via de aanvraagomgeving MijnSVDJ word je op de hoogte gebracht van dit besluit. Je ontvangt een mail zodra er een nieuw bericht voor je klaar staat.

Als je subsidie ontvangt van het Stimuleringsfonds ga je ook verplichtingen aan met betrekking tot (financiële) verantwoording en vastlegging van je activiteiten. Lees daarom de regeling aandachtig door voordat je een aanvraag indient.

Belangrijke documenten en downloads

Hieronder vind je een aantal belangrijke documenten die je helpen bij het voorbereiden van je aanvraag. Lees voordat je een aanvraag doet eerst de regeling (binnenkort beschikbaar) goed door om te zien aan welke voorwaarden en inhoudelijke criteria je project moet voldoen.

Houd de benodigde informatie en documenten bij de hand bij het invullen van het online aanvraagformulier:

  • Een beschrijving van de voorgenomen activiteiten, de ambities en het einddoel van het plan
  • Begroting over projectperiode in format SVDJ (format binnenkort beschikbaar).
  • Concrete voorstellen voor het meten en waarderen van behaalde resultaten waarbij vooraf bepaalde key performance indicators (kpi’s) worden gehanteerd. Deze kpi’s worden na subsidieverlening in overleg met het Stimuleringsfonds vastgesteld en dienen als basis voor de evaluatie van de voortgang van het project
  • Redactiestatuut
  • Documentatie waaruit blijkt dat er minimaal 3 fte aan journalisten, in vaste dienst of op freelancebasis bij de nieuwsorganisatie werkzaam is.
  • Meest recente jaarrekening en jaarverslag
  • Drie producties die symbool staan voor jullie huidige werkwijze en/of waar jullie trots op zijn

FAQ

We hanteren bij de beoordeling op het drempelcriterium de volgende definitie:

Nieuwsorganisatie: een organisatie binnen de journalistieke bedrijfstak waar minimaal 3 fte aan journalisten, in vaste dienst of op freelancebasis, werkzaam zijn en met als hoofdactiviteit het maken en leveren van een dienst of product waarbij: minimaal 25% van het product of de dienst tot stand is gekomen op basis van journalistiek handelen; en die staat ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Het is dus niet perse noodzakelijk dat je op dit moment al bezig bent met onderzoeksjournalistiek als nieuwsorganisatie. Ook niche media en vakbladen die aan bovenstaande definitie voldoen komen in aanmerking voor dit programma.

Bij het beoordelen van de aanvraag wordt gebruik gemaakt van drie fases waarin de aanvrager wordt ingedeeld.

Bij het beoordelen van de aanvraag wordt gebruik gemaakt van drie fases waarin de aanvrager wordt ingedeeld.

Als je nog niet eerder met jouw nieuwsorganisatie hebt meegedaan aan het programma Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek  word je ingedeeld in fase 1. Je vult dan het aanvraagformulier in voor fase 1.

Heb je fase 1 afgerond of heb je in het verleden al eens deelgenomen aan Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek toen er nog geen fases gehanteerd werden? Dan val je onder fase 2: je gebruikt dan het aanvraagformulier voor fase 2.

Heb je fase twee doorlopen en wil je aan de laatste ronde van de regeling deelnemen? Dan vul je het formulier in bedoeld voor fase 3.

Twijfel je welk formulier je moet gebruiken? Neem vooral contact met ons op, we denken graag met je mee. Bel tijdens kantooruren naar 070 361 7111 of neem direct contact op met Coördinator Verdieping Reinier Kist of Projectmedewerker van dit programma Maaike Jans.

Onderzoeksjournalistiek definiëren we als kritisch en diepgravend journalistiek onderzoek, gebaseerd op een onafhankelijk geformuleerde onderzoeksvraag. Het maakt gebruik van specifieke methoden die kenmerkend zijn voor onderzoeksjournalistiek. Daarbij worden feiten verzameld en met elkaar in verband gebracht. Bovendien is er altijd sprake van een duidelijk maatschappelijk belang.

Het Stimuleringsfonds hanteert een definitie die uitgaat van een niet-landelijk aaneengesloten geografisch gebied met een bepaalde taalkundige, culturele, demografische of institutionele samenhang. Regionaal en lokaal gerichte onderzoeksjournalistiek bedient het publiek binnen zo’n eenheid. Dat neemt niet weg dat de impact van journalistiek onderzoek uiteindelijk landelijk kan zijn.

Het is mogelijk om met de subsidie arbeidskosten te vergoeden voor nieuwe medewerkers of medewerkers die momenteel al in loondienst zijn. Mits ze zich tijdens (een gedeelte van) de projectperiode volledig toeleggen op onderzoeksjournalistiek of andere werkzaamheden die daarvoor essentieel zijn.

Het is mogelijk dat nieuwe arbeidsplaatsen ingevuld worden door specialisten uit andere disciplines dan de journalistiek. Bijvoorbeeld een ICT-expert of Woo-deskundige, zonder wie onderzoeksjournalistiek niet goed mogelijk is. Hiermee willen we multidisciplinair werken stimuleren.

De nieuwe arbeidsplaatsen hoeven niet alleen mensen in loondienst te zijn. Deze plekken kunnen ook door zzp’ers of freelancers ingevuld worden.

De achtergrond van Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek, lees je in de toelichting van de regeling.

Contact

Heb je nog vragen over de begeleiding of subsidiemogelijkheden? We denken graag met je mee!

Bel ons tijdens kantooruren op 070 361 7111 of neem direct contact op met Coördinator Verdieping Reinier Kist of Projectmedewerker van dit programma Maaike Jans.

Reinier Kist
Coördinator Verdieping

Maaike Jans
Projectmedewerker

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Dit veld is verborgen bij het bekijken van het formulier
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.