Droom je van diepgaande onderzoeksjournalistiek door jouw redactie, maar ontbreekt het jullie aan de nodige ruimte en vaardigheden? Dan biedt het subsidieprogramma ‘Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek’ mogelijk de oplossing. Op deze pagina lees je alle informatie over het programma en de aanvraagprocedure.
Let op: het was tot en met 20 november mogelijk om aanvragen in te dienen voor subsidie. Op dit moment is de aanvraagtermijn gesloten.
Met subsidie voor nieuwe arbeidskrachten, opleidingsbudget en de begeleiding van een mentor, willen we meer ruimte bij nieuwsorganisaties creëren voor onderzoeksjournalistiek.
Wat levert deelname aan dit subsidieprogramma jouw organisatie op?
- Meer impact maken: Je organisatie ontwikkelt zich tot een effectievere waakhond van de democratie, met verbeterde mogelijkheden om maatschappelijke kwesties aan de kaak te stellen.
- Diepgravende verhalen: Je leert de kunst van diepgravende verhalen maken en hoe deze verhalen jouw organisatie kunnen verrijken.
- Nieuwe journalistieke vaardigheden: journalisten worden getraind in nieuwe methoden en onderzoeksvaardigheden.
- Beter leidinggeven aan onderzoeksredactie: Je leert hoe je de organisatie zo kunt inrichten dat chefs, nieuwsjournalisten en onderzoeksjournalisten optimaal kunnen werken.
Voor wie?
Dit subsidieprogramma is gericht op nieuwsorganisaties, zowel publiek als privaat, die ervaring op willen doen met onderzoeksjournalistiek of willen ontdekken hoe ze onderzoeksjournalistiek een structurele plek kunnen geven binnen de organisatie.
We bieden specifiek ruimte voor regionale en lokale redacties en nieuwsorganisaties die zich op een bepaalde niche doelgroep richten. Aanvragers met een lokaal of regionaal verspreidingsgebied hebben een streepje voor in de beoordeling. De reden daarvoor is dat we als Stimuleringsfonds in het bijzonder een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van onderzoeksjournalistiek in gebieden en op geografische niveaus, waar deze doorgaans nog minder vanzelfsprekend en aanwezig is.
Het subsidieprogramma loopt van februari 2024 – december 2024 en bestaat uit verschillende onderdelen: subsidie voor nieuwe arbeidskrachten, opleidingsbudget, begeleiding van een mentor en verschillende bijeenkomsten en workshops.
In totaal kun je een bedrag van maximaal 52.000 euro aanvragen. Daarvan is minimaal 6.000 euro gereserveerd voor opleidingen op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Daarnaast kun je tot maximaal 46.000 euro aanvragen voor nieuwe arbeidskrachten. Het is ook mogelijk om alleen een opleidingsbudget aan te vragen.
Nieuwe arbeidskrachten
De subsidie biedt redacties de ruimte om nieuwe collega’s te werk te stellen die actief aan de slag gaan met onderzoeksjournalistiek of bestaande medewerkers zullen vervangen die zich daarop volledig willen richten. Je kunt hiervoor een maximale bijdrage van 46.000 euro per fte aanvragen. Dit is nadrukkelijk een bijdrage en je dient zelf voor een passende beloning te zorgen waarbij rekening gehouden wordt met de Fair Practice Code. In totaal kun je maximaal 46.000 euro opvoeren voor arbeidskosten op je begroting, het is wel mogelijk om dit bedrag te verdelen over meerdere personen.
Opleidingsbudget
Elke redactie ontvangt een vast bedrag van minimaal 6.000 euro voor opleidingen en trainingen op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Dit budget kan naar eigen inzicht worden ingezet gedurende de looptijd van het programma. Het is ook mogelijk om een hoger bedrag aan te vragen.
Mentor
Tijdens het programma kijkt een mentor met je mee. Ongeveer 8 uur per maand is hij of zij beschikbaar voor begeleiding en coaching op het gebied van onderzoeksproces en organisatiestructuur. Over het algemeen ervaren redacties een frisse blik van buiten als zeer waardevol.
Workshops en bijeenkomsten
Komend jaar worden er drie bijeenkomsten door SVDJ georganiseerd voor de deelnemers aan dit subsidieprogramma. Samen met andere deelnemers en je mentor ga je aan de slag met intervisie en volg je diverse workshops. Deelname aan deze bijeenkomsten is verplicht. De bijeenkomsten zijn gepland op 8 februari, 23 mei en 10 oktober. Deze vinden plaats in Utrecht.
Let op: het is vanaf 23 oktober tot en met 20 november mogelijk om aanvragen in te dienen voor subsidie.
Subsidie aanvragen doe je via onze portal MijnSVDJ. Maak eerst een account aan of log direct in via de portal, kies daarna linksboven in het scherm via de knop ‘aanvraag indienen’ het juiste aanvraagformulier.
Een aanvraag wordt alleen in behandeling genomen als deze volledig is. Het Stimuleringsfonds beoordeelt binnen een week na indiening van de aanvraag de volledigheid daarvan. In voorkomend geval krijgt de aanvrager bericht over ontbrekende gegevens, met de uitnodiging om de ontbrekende gegevens alsnog binnen één week aan te leveren, maar in elk geval voor het einde van de aanvraagperiode. Blijft tijdige en volledige aanlevering van de gegevens uit, dan wordt de aanvraag buiten behandeling gesteld.
Ingediende aanvragen, die volledig zijn, worden eerst door SVDJ getoetst aan het drempelcriterium van de subsidieregeling. Voldoet de aanvraag niet aan deze drempel, dan wijst SVDJ de aanvraag direct af. Het drempelcriterium is:
- De aanvraag wordt ingediend door een nieuwsorganisatie.
Voldoet je aanvraag aan het drempelcriterium, dan wordt deze voorgelegd aan een onafhankelijke adviescommissie. De adviescommissie beoordeelt je aanvraag aan de hand van de inhoudelijke criteria en brengt daarna het advies uit aan het bestuur van het Stimuleringsfonds. De inhoudelijke criteria zijn als volgt:
- Betrokkenheid van de redactionele leiding: in welke mate is de redactionele leiding betrokken bij dit project en worden journalisten adequaat begeleid?
- Reflexiviteit: in hoeverre is er een adequaat idee over de nieuwe vaardigheden en ervaringen die moeten worden opgedaan en waar het nog aan ontbreekt?
- Duurzaamheid: in hoeverre is er nagedacht over hoe de opgedane ervaring geborgd wordt binnen de organisatie?
- Geografische spreiding: Is de subsidieaanvrager een nieuwsorganisatie met een regionale of lokale redactie?
Je leest de inhoudelijke criteria en het beoordelingsproces precies terug in de regeling en de toelichting daarop. Lees dit document voordat je een aanvraag doet daarom aandachtig door.
Adviescommissie
De adviescommissie hanteert het Reglement Adviescommissies Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Hierbij geldt de versie zoals gepubliceerd op de website van het Stimuleringsfonds op het moment van indienen op www.svdj.nl/adviseurs.
De adviescommissie Ruimte voor Onderzoeksjournalistiek bestaat uit de volgende leden:
- Tanja van Bergen (voorzitter)
- Arjan Kroon
- Lyanne Levy
- Jeroen Trommelen
Het bestuur van het Stimuleringsfonds betrekt het advies van de adviescommissie in het besluit tot het al dan niet verlenen van de subsidie.
Binnen 12 weken na het indienen van je aanvraag ontvang je het besluit. Via de aanvraagomgeving MijnSVDJ word je op de hoogte gebracht van dit besluit. Je ontvangt een mail zodra er een nieuw bericht voor je klaar staat.
Doorgaans nemen we sneller een besluit, we verwachten eind december het besluit toe te sturen.
Als je subsidie ontvangt van het Stimuleringsfonds ga je ook verplichtingen aan met betrekking tot (financiële) verantwoording en vastlegging van je activiteiten. Lees daarom de regeling aandachtig door voordat je een aanvraag indient.
Hieronder vind je een aantal belangrijke documenten die je helpen bij het voorbereiden van je aanvraag. Lees voordat je een aanvraag doet eerst de regeling goed door om te zien aan welke voorwaarden en inhoudelijke criteria je project moet voldoen.
Houd de benodigde informatie en documenten bij de hand bij het invullen van het online aanvraagformulier:
- Een beschrijving van de voorgenomen activiteiten, de ambities en het einddoel van het plan
- Begroting over projectperiode in format SVDJ.
- Concrete voorstellen voor het meten en waarderen van behaalde resultaten waarbij vooraf bepaalde key performance indicators (kpi’s) worden gehanteerd. Deze kpi’s worden na subsidieverlening in overleg met het Stimuleringsfonds vastgesteld en dienen als basis voor de evaluatie van de voortgang van het project
- Redactiestatuut
- Documentatie waaruit blijkt dat er minimaal 3 fte aan journalisten, in vaste dienst of op freelancebasis bij de nieuwsorganisatie werkzaam is.
- Meest recente jaarrekening en jaarverslag
- Drie producties die symbool staan voor jullie huidige werkwijze en/of waar jullie trots op zijn
Contact
Heb je nog vragen over de begeleiding of subsidiemogelijkheden? Neem contact met ons op. We denken graag met je mee.
Bel ons tijdens kantooruren op 070 361 7111 of neem direct contact op met Steffan Konings via steffankonings@svdj.nl.
Steffan Konings
Coördinator Verdieping
“Een belangrijk onderdeel van de subsidie is voor ons het opleidingsbudget. Daar hebben we een podcastopleiding mee kunnen financieren met een mooie productie over Project X in Haren als resultaat. Zo’n opleiding motiveert medewerkers van OOG TV om zich te ontwikkelen en door te groeien. Het is nu de uitdaging om die kennis te behouden en over te dragen aan andere medewerkers. Daarbij krijgen we hulp van onze mentor.”
Evert Janse, hoofdredacteur OOG TV
Altan Erdogan, hoofdredacteur AT5
“Bij AT5 zijn we veel op het dagelijkse nieuws gericht, waarbij alles snel, snel, snel moet. Om uit die waan van de dag te komen hebben we tijd, ruimte en geld nodig. Daarvoor was deze subsidie erg fijn. We zijn nu bezig om onderzoeksjournalistiek een structureel onderdeel te maken van onze redactie, dat is een heel kwetsbaar proces. Het is fijn dat we daarbij een mentor hebben die ons wijst op valkuilen en helpt bij obstakels die we tegenkomen.”
We hanteren bij de beoordeling op het drempelcriterium de volgende definitie:
Nieuwsorganisatie: een organisatie binnen de journalistieke bedrijfstak waar minimaal 3 fte aan journalisten, in vaste dienst of op freelancebasis, werkzaam zijn en met als hoofdactiviteit het maken en leveren van een dienst of product waarbij: minimaal 25% van het product of de dienst tot stand is gekomen op basis van journalistiek handelen; en die staat ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Het is dus niet perse noodzakelijk dat je op dit moment al bezig bent met onderzoeksjournalistiek als nieuwsorganisatie. Ook niche media en vakbladen die aan bovenstaande definitie voldoen komen in aanmerking voor dit programma.
Binnen de regeling is bepaald dat 75% van de beschikbare subsidiegelden ten goede komt aan regionale en lokale onderzoeksjournalistiek. Het Stimuleringsfonds hanteert een definitie die uitgaat van een niet-landelijk aaneengesloten geografisch gebied met een bepaalde taalkundige, culturele, demografische of institutionele samenhang. Regionaal en lokaal gerichte onderzoeksjournalistiek bedient het publiek binnen zo’n eenheid. Dat neemt niet weg dat de impact van journalistiek onderzoek uiteindelijk landelijk kan zijn.
We vergoeden met de subsidie arbeidskosten voor mensen die boven de bezetting zijn aangenomen. Als uitgangspunt voor de bezetting hanteren we de bezetting zoals deze op 31 december was, voordat het project voor de eerste maal subsidie ontving vanuit de regeling Onderzoeksjournalistiek. Bijvoorbeeld: doet jouw organisatie al mee aan de regeling sinds 1 januari 2020, dan gaan we uit van de bezetting zoals deze was op 31 december 2019. Doe je komend jaar voor het eerst mee? Dan hanteren we de bezetting van 31 december 2023.
Nieuwe arbeidsplaatsen hoeven niet alleen mensen in dienst te betekenen. Deze plekken kunnen ook door ZZP’ers ingevuld worden.
In zijn brief van 17 november 2017 aan de Tweede Kamer1, schreef de toenmalige minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, Arie Slob, over de uitdagingen voor de journalistiek en mediabedrijven op landelijk, regionaal en lokaal niveau. Hij pleitte in die brief voor ‘ruimte voor onafhankelijke onderzoeksjournalistiek’ en zegde een jaarlijks bedrag van €5 miljoen toe.
Belangrijk onderdeel van deze ruimte was de Tijdelijke Regeling Onderzoeksjournalistiek, opgezet en uitgevoerd door SVDJ vanaf 2018. In 2021 werd deze regeling herzien, waarbij werd gekozen om de brede regeling om te zetten in meerdere sporen. De onderhavige regeling behandelt één van deze sporen.
Juist onderzoeksjournalistiek richt zich op nieuws dat verborgen is, of zich op zijn minst niet opdringt. Feiten waarvan betrokkenen menen dat ze verborgen moeten blijven, of hopen dat ze verborgen blijven. Nieuws waarnaar gezocht moet worden, dat slechts dankzij journalistiek onderzoek wordt gevonden en gepubliceerd.
Op basis daarvan kan onderzoeksjournalistiek gedefinieerd worden als de vaardigheid om – gedreven door nieuwsgierigheid – relevant nieuws aan het licht te brengen op basis van journalistieke principes, in combinatie met vasthoudendheid en analyserend vermogen in de breedste zin. De Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) onderscheidt daarbij opsporing, toetsing en signalering als ‘soorten’ van onderzoeksjournalistiek. Al deze soorten hebben gemeen, dat er voor dit type journalistiek speciale vaardigheden zijn vereist en dat het dikwijls gaat om thema’s en onderwerpen die gemiddeld meer tijd vergen om de verhalen ‘rond’ te krijgen.
Het is belangrijk dat aan die voorwaarden – vaardigheden en tijd – wordt voldaan, omdat onderzoeksjournalistiek zich doorgaans richt op onderwerpen met een groot maatschappelijk belang. Juist dan mag worden verwacht dat dat nieuws op zorgvuldige en professionele wijze wordt vergaard en gepubliceerd.
Deze subsidieregeling is onderdeel van de activiteiten die het Stimuleringsfonds ontplooit om de infrastructuur voor onderzoeksjournalistiek in Nederland te versterken. Het Stimuleringsfonds richt zich in dit kader op de ontwikkeling van journalistieke organisaties en hun onderlinge samenhang.
Met deze specifieke regeling wil het stimuleringsfonds nieuwsorganisaties – en in het speciaal regionale en lokale media – de ruimte bieden om zich te ontwikkelen op onderzoeksjournalistiek gebied. Dit is de derde editie van de regeling. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van eerdere jaren is dat de regeling ditmaal openstaat voor een grotere variëteit aan nieuwsorganisaties, waar het zich voorheen louter richtte op regionale en lokale redacties. Daarnaast zijn de toe te kennen bedragen geïndexeerd en het opleidingsbudget uitgebreid.
Idealiter maken nieuwsorganisaties zo een begin met het creëren van een onderzoekscultuur op hun redactie en zijn zij in de nabije toekomst in staat om, naast het nieuws dat zij al maken, op geregelde basis de verdieping te zoeken en verhalen te maken in het publiek belang, tot stand gekomen op basis van langdurig journalistiek onderzoek.
In de praktijk vraagt het veelal nieuwe (methodische) kennis en journalistieke vaardigheden, ander soort eindredactionele begeleiding, een andere manier van het meten en waarderen van succes en voldoende tijd en geld.
Bovenal is dit een leertraject, waarbinnen we de mogelijkheid bieden om ervaring op te doen en te onderzoeken op welke wijze nieuwsorganisaties een verdiepingsslag kunnen maken.
Als Stimuleringsfonds realiseren we ons dat leren met vallen en opstaan gaat. Het is dan ook nadrukkelijk niet onze bedoeling dat alle inspanningen slagen en we willen organisaties met name uitdagen om reflexief en wendbaar te zijn. We vragen niet om succesverhalen, maar eisen wel commitment, van journalisten en van hoofdredacties. Deze commitment uit zich in een significante tijdsinvestering en aanwezigheid bij gezamenlijke bijeenkomsten, een reflexieve en coachbare instelling en een hoofdredactie die journalisten tijd geeft en vrijwaart van de productie van snel nieuws.
Deze subsidieregeling staat open voor professionele nieuwsorganisaties, ongeacht de vorm waarin zij publiceren en of zij publiek of privaat zijn. Aanvragers met een lokaal of regionaal verspreidingsgebied hebben een streepje voor in de beoordeling. De reden daarvoor is dat we als Stimuleringsfonds in het bijzonder een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van onderzoeksjournalistiek in gebieden en op geografische niveaus, waar deze doorgaans nog minder vanzelfsprekend en aanwezig is.
Deze subsidie biedt verschillende middelen om aan bovenstaande doelen bij te dragen.
Men kan aanspraak maken op een redactioneel budget, waarmee men journalistieke arbeidskrachten kan financieren. Daarnaast krijgt elk gehonoreerd project een trainingsbudget dat naar eigen inzicht te besteden is aan opleidingen en trainingen voor de redactie. Elke aanvrager krijgt daarnaast een ervaren mentor die zowel kan helpen bij het coachen van journalisten als bij het structureren van de organisatie. Verder organiseert het Stimuleringsfonds middagen waar alle projecten samenkomen om workshops te volgen en intervisie te plegen.
