‘Lees me’ is een van de oplossingen die voortgekomen zijn uit het innovatieprogramma SVDJ Incubator 2024-2025, met als thema: “Hoe versterken we het bestaansrecht van de lokale private media?”. Gedurende een jaar werkten deelnemers in teamverband aan het formuleren van een scherpe probleemstelling, doelgroepanalyse en de ontwikkeling van innovatieve oplossingen om de lokale private journalistiek te versterken.
Benieuwd naar het resultaat? Bekijk de overzichtspagina en de andere oplossingen hier.
‘Lees me’ is een magazine om user needs te introduceren op lokale redacties. Het magazine is gratis beschikbaar op deze pagina.
Probleemstelling
De teams van de SVDJ Incubator zijn aan de slag gegaan met een eigen scherpe probleemstelling of onderzoeksvraag, zodat de aanpak direct relevant is voor hun specifieke situatie en doelgroep. De onderzoeksvraag van het team van het magazine ‘Lees me’ was: ‘Hoe kunnen we huis-aan-huisbladen en andere lokale nieuwsmedia helpen om sociale cohesie te faciliteren in lokale samenlevingen door middel van het user needs model?’
Het huis-aan-huisblad bereikt de meeste brievenbussen, maar veel redacties missen aansluiting met hun publiek. Het heeft een groot imagoprobleem en leunt, wat inkomsten betreft, vooral op adverteerders.
De redacties, verantwoordelijk voor de inhoud van het blad en de website, zijn klein en werken met een hoge werkdruk om hun journalistieke taak uit te voeren. Tegelijk zijn deze redacties zich erg bewust van hun verbindende of gidsende rol in de lokale samenleving, een rol waar ze trots op zijn, maar die zij vaak niet expliciet maken naar hun lezers of adverteerders.
Huis-aan-huisbladen drijven nu bijna geheel op advertenties, een inkomstenbron die niet houdbaar is op de langere termijn, want adverteerders kunnen online veel gerichter en rechtstreeks hun doelgroep bereiken. Maar voordat huis-aan-huisbladen ruimte hebben om andere businessmodellen te testen, zullen zij hun bereik en imago omhoog moeten krijgen. Ze moeten weer en meer van waarde worden voor hun publiek, de burgers.
Die lokale burgers hebben behoefte aan lokale informatie en sociale cohesie, maar zij worden, met die behoeften, niet voldoende bereikt door huis-aan-huisbladen. De huis-aan-huisbladen kunnen hier juist hun belangrijke rol en bestaansrecht tonen: wanneer zij beter aansluiten op de lokale lezersbehoeften (de Engelstalige user needs for news) worden ze van meer waarde voor de lokale gemeenschap.
Ontstaan probleemstelling
Uit gesprekken met zeven hoofdredacteuren van lokale nieuwsbladen bleek dat zij de toegevoegde maatschappelijke waarde van hun medium zien in de lokale samenleving, maar tegelijk flink worstelen met een duurzaam businessmodel dat niet afhangt van alleen adverteerders en gemeentepagina’s.
Het team sprak 42 burgers en vroegen hen of zij een lokaal nieuwsblad lazen, wat ze waardeerden en misten. Veel van hen lazen het niet en hadden er geen positieve associaties mee. Ze onderzochten de maatschappelijke waarde van journalistiek voor burgers: wat is het en wat kan het betekenen op lokaal niveau?
Hierbij stuitten ze op het user needs model (lezersbehoeftenmodel). Lokale redacties kenden het niet of nauwelijks. Dit terwijl de rol die lokale journalistiek vervult en wil vervullen, niet alleen informerend, maar ook gidsend en verbindend is. Onbewust spreken lokale redacties al verschillende lezersbehoeften aan.
Oplossing
‘Lees me’ is een magazine en toolkit, waarmee redacties zelfstandig aan de slag kunnen met implementeren van het lezersbehoeftenmodel.
‘Lees me’ is een gratis bewaarmagazine waarmee redacties van lokale private media (allereerst huis-aan-huisbladen) worden geïnspireerd het lezersbehoeftenmodel te gebruiken, inclusief theorie, een stappenplan, best practices en een spel. Dit magazine is verspreid onder redacties en is ook te downloaden.
Het lezersbehoeftenmodel wordt door internationale, landelijke en regionale media gebruikt, maar nog niet tot weinig door lokale media. Inzet van het lezersbehoeftenmodel helpt redacties lezers weer te bereiken, raken en binden. Hierbinnen is het expliciet maken van je missie essentieel.
In ‘Lees me’ geven we de regie in handen van redacties. Redacties hebben en krijgen alle middelen om ermee aan de slag te gaan, passend bij hun eigen identiteit. Implementatie verandert niet waarover zij publiceren, wel hoe. Verbinding, het bestendigen van sociale cohesie, blijkt een kernonderdeel van de missie en identiteit van lokale media. Daarom geven we ook inspiratie hierop in te zetten.
Doelgroep
Het magazine is speciaal ontwikkeld voor huis-aan-huisbladen met een dynamische website en enig zicht op de data. Deze groep heeft namelijk al het gereedschap in huis om te werken met het lezersbehoeftenmodel.
Daarnaast is het ook geschikt voor huis-aan-huisbladen en lokale nieuwsmedia die met premiums of abonnementen werken. Ook zij hebben het gereedschap tot hun beschikking en kunnen zelfs inzoomen en testen op voorkeursbehoeften van hun publiek.
Download magazineImplementatie
Redacties kunnen zelfstandig aan de slag met implementeren van het lezerbehoeftenmodel. In het magazine komen theorie en praktijk samen.
Aan de hand van ‘Lees me’ kunnen redacties zelf aan de slag met het implementeren van het lezersbehoeftenmodel. Allereerst wordt de theorie uiteengezet: wie er gebruik van maken en welk effect dit heeft.
Vervolgens worden praktische handvatten geboden, zoals stappen voor het analyseren van de eigen uitgave en inzicht in hoe artikelen online worden gelezen. Daarnaast is er een stappenplan beschikbaar om met het model aan de slag te gaan. Een voorbeeld hiervan is de aanpak van het Nederlands Dagblad, dat dit in samenwerking met Pubble heeft uitgevoerd – een platform dat door 80% van de lokale nieuwsmedia wordt gebruikt.
Verder bevat het magazine talrijke tips, een spel en inzichten, waaronder ervaringen uit Duitsland. Voor degenen die na het lezen aan de slag willen maar op obstakels stuiten, is contact mogelijk met de bedenkers van het magazine.
Hoe draagt deze oplossing bij aan het versterken van de lokale private journalistiek?
Lokale private media hebben een imagoprobleem en hebben op dit moment niet een duurzaam bereik op de gehele doelgroep (bewoners van het verspreidingsgebied). Een groot deel van deze doelgroep haalt informatie online en blijkt andere nieuwsbehoeften te hebben dan alleen ‘update me’/’houd me op de hoogte’. Dat is een constatering die geldt voor alle nieuwsgebruikers, niet alleen op lokaal niveau. Daarom besteedde ook het Digital News Report (2024) uitgebreid aandacht aan user needs/lezersbehoeften in hun onderzoek. De mismatch tussen wat media maken en wat mediagebruikers willen, is groot, ook bij lokale media.
Om lokale private media te helpen die lezers weer te bereiken, ziet dit team een kans in de inzet van het lezersbehoeftenmodel, waarvan de inzichten die al enkele jaren sectorbreed omarmd worden. Het model daagt uit beter te beargumenteren wat een item voor het publiek kan betekenen en het op die manier te presenteren.
Door die vertaalslag te maken voor het publiek, wordt de inhoud eerder als waardevol ontvangen door het publiek, want het raakt aan hun levens. Toepassing van het model kan ook tot een efficiëntieslag leiden. Content kan vaker duurzaam worden ingezet of verdeeld tussen verschillende redacties.
Als een lokaal medium weer waarde heeft die voorbij ‘brievenbusbereik’ gaat, kan het meer gefundeerd aan de slag met andere inkomstenbronnen zoals premiums, nieuwsbrieven en abonnementen. Bovendien is die waarde een maatschappelijke waarde, ze kunnen een grotere rol spelen in de lokale sociale cohesie, het informeren van burgers en het controleren van de macht.
Zelf aan de slag
Het magazine is te downloaden of op te vragen door te mailen naar info@loketlokaal.org. Redacties kunnen zelfstandig aan de slag met de theorie in het magazine. Daarnaast kunnen gegadigden contact opnemen met twee van de bedenkers van het magazine, die verdergaan onder de naam Loket Lokaal.
Preview magazine
Achtergrond
Het magazine is tot stand gekomen door gesprekken met redacties, onderzoek naar het lezersbehoeftenmodel en verschillende experimenten.
Door gesprekken met professionals in de lokale private journalistiek en een analyse van landelijke en internationale media kwamen verschillen in werkwijzen naar voren. Huis-aan-huisbladen bereiken momenteel niet de volledige doelgroep om diverse redenen, terwijl journalisten te maken hebben met een hoge werkdruk.
Onderzoek naar het lezersbehoeftenmodel bood een mogelijke oplossing voor lokale nieuwsmedia om hun publiek beter te bereiken en meer waarde te bieden. Uit observaties bij redacties bleek dat de focus vooral ligt op wát er wordt gebracht, maar nauwelijks op hóe. De vorm, oftewel het inspelen op specifieke lezersbehoeften, kan echter helpen om verhalen effectiever over te brengen en lezers te binden.
Door bewust in te spelen op de belangrijkste lezersbehoeften—datagedreven en passend bij de identiteit—kan de inhoud een groter bereik krijgen, krijgt het blad meer karakter en draagt het bij aan sociale cohesie. Dit opent bovendien de deur naar nieuwe verdienmodellen.
Downloads
Bekijk hier meer achtergrond informatie en aanvullende content die het team gebruikt en gemaakt heeft bij het ontwikkelen van het magazine.
Team
Het team achter ‘Lees me’ bestaat uit 5 deelnemers van de SVDJ Incubator 2024-2025.
Van links naar rechts:
Jos Verdonk – journalist
Rens van de Plas – journalist, organisator events
Gijs Eggenkamp – marketeer, onderzoeker, journalist
Jantina de Vries – journalist, hoofdredacteur Lees me
Laura den Edel – team lead, strateeg, journalist
Over de SVDJ Incubator
De SVDJ Incubator is een programma gericht op het creëren van innovatieve oplossingen voor uitdagingen binnen de journalistiek.
De SVDJ Incubator is een programma gericht op het creëren van innovatieve oplossingen voor uitdagingen binnen de journalistiek. In dit innovatieprogramma vormen deelnemers multidisciplinaire teams. Deze teams krijgen de ruimte om betaald te werken aan oplossingen. Binnen de SVDJ Incubator richten we ons volledig op gedeelde vraagstukken uit de journalistieke sector. Elke ronde staat er één thema/journalistiek probleem centraal. Deze thema’s worden gekozen door SVDJ en onderbouwd door onderzoek en input uit de sector zelf. In 2024 was dit thema: ‘Hoe versterken we het bestaansrecht van de private lokale journalistiek?’. Meer over de SVDJ Incubator lees je hier.
Zelf aan de slag met dit idee?
Alles wat tijdens de SVDJ Incubator is ontwikkeld, is open source. De eindresultaten op deze pagina, maar ook alle lessen die daartoe hebben geleid. Iedereen mag met de ideeën en oplossingsrichtingen die voortgekomen zijn uit het programma aan de slag. Je kunt ze zelf uitproberen, maar juist ook verder ontwikkelen om zo kansrijke producten en diensten te creëren voor de journalistieke sector.
Heb je hier vragen over of wil je meer informatie opvragen over een specifieke oplossing? Neem contact met ons op door te mailen naar info@svdj.nl of te bellen naar 070 361 71 11.
Blijf op de hoogte
Wil je op de hoogte blijven van de SVDJ Incubator? Laat je mailadres achter, dan sturen we je een seintje als er updates zijn of een nieuwe ronde van start gaat.
