Thomas Hogeling: ‘Aandacht voor extreemrechts is vaak aapjes kijken’

Thomas Hogeling (36) is journalist. Hij schrijft wekelijks een column voor de Volkskrant als Flexibele Opiniemaker, is redacteur van het satirische tv-programma Plakshot en werkt aan een roman.  

‘Achter alle journalistiek zit een mening. Die mening kan gewoon zijn ‘armoede is erg’, of ‘het is een probleem dat dieren uitsterven’, maar het is een mening. Ik hoop dat media komend jaar meer uitkomen voor wat ze vinden. Je hoort vaak van journalisten: ‘Wat we willen zijn nuance en feiten’. Maar daarmee zeg je precies niks. Met een verzameling feiten kun je heel gemakkelijk een rookgordijn ophangen.

Problemen aankaarten

Volgens mij gaat journalistiek over het aankaarten van problemen. In mijn column neem ik het op voor mensen die dat doen. Die jonge klimaatactivisten bijvoorbeeld. Sommige columnisten doen er lacherig over, maar ik heb honderd keer liever jonge mensen die op een cringy manier iets proberen te verbeteren, dan al die opiniemakers die het klimaatprobleem bagatelliseren.

Het is een soort genre geworden om totale gekken te ontmaskeren. Maar waarom zou je dat doen?

Ik krijg weleens commentaar als ik op Twitter in debat ga met journalisten van mijn eigen krant, maar volgens mij moet je juist scherp zijn op mensen die min of meer in jouw hoekje zitten. Waarom ik regelmatig reageer op Maarten Keulemans (wetenschapsjournalist bij de Volkskrant, red.)? Hij steekt veel energie in het ontkrachten van evidente onzin. Ik zie eigenlijk nooit meer voorbijkomen wat Pepijn van Houwelingen van Forum voor Democratie vindt van corona, behalve als Keulemans dat deelt op Twitter. Het is een soort genre geworden om totale gekken te ontmaskeren. Maar waarom zou je dat doen?

Aandacht voor extreemrechts heeft vaak iets van comfortjournalistiek. Het is aapjes kijken. Ha, wat is Baudet belachelijk op zijn vleugel. Wij zijn niet belachelijk, dus wij zijn beter! We vinden het zo lekker om ons te vergapen aan de slechtheid van mensen. Het gaat vaak nauwelijks over de inhoud. Als Baudet iets zegt over reptielen kun je je voor de zoveelste keer verwonderen: ‘wat een gek, en dat zit in de Tweede Kamer!’, maar het is gewoon een fascistisch verhaal. Hoe het dan wel moet? Iedereen die denkt dat hij extreemrechts kan verslaan, neemt het niet serieus genoeg. Maar ik zou zeggen: wees in ieder geval terughoudend met aandacht. Als je toch iemand van een extreemrechtse partij interviewt, maak er dan geen entertainment van. En geef context bij wat iemand zegt. Ik las bijvoorbeeld een artikel in Trouw waarin zorgvuldig uitgelegd werd wat de herkomst is van die referentie aan ‘reptielen’, en wat er antisemitisch aan is.

Meetlat van de witte man

Diversiteit is er nog nauwelijks in de journalistiek, laten we eerlijk zijn. Je kunt wel een vrouw met een Marokkaanse achtergrond op een redactie zetten, maar die wordt nog altijd langs de meetlat van de witte man gelegd. Ik weet zeker dat ik bepaalde kansen heb gekregen omdat ik eruitzie en praat zoals de gemiddelde redacteur en dezelfde dingen lees. En kijk, als je een zwarte vrouw bent en je bent veel beter in je werk dan ik, dan kom je er wel. Maar wat als je het net een beetje minder doet – omdat je jonger bent, minder ervaring hebt, of gewoon een andere achtergrond hebt dan ik? Dan haal je het niet. Het is duur om iemand die zich nog moet aanpassen aan de geldende redactiecultuur een kans te geven. Als redacties diverser willen worden, moeten ze meer doen dan kijken of er iemand van kleur tussen de sollicitanten zit. Dan moeten ze nadenken over hoe ze iemand kunnen faciliteren, en er meer tijd voor nemen om diegene te laten wennen.’

Illustratie: Gijs Kast 

De voorspellers 2023

Wat staat de journalistiek in 2023 te wachten? Voor de zesde keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. Twaalf journalisten, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten van 2023. Bekijk ze hier allemaal.