Birte Schohaus

Birte Schohaus

Birte Schohaus (dr.) is journalist en onderzoeker. Ze schrijft over het spanningsveld tussen media, politiek en maatschappelijke onderwerpen voor onder meer Follow the Money, De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad. Haar doctorstitel behaalde ze met een onderzoek naar de relatie tussen politici en talkshows. Voor het Stimuleringsfonds maakt zij een serie over onderzoeksjournalistiek.

Overzicht artikelen
nieuws
De Voorspellers

Bas van Sluis: 'Ik hoop dat we elkaar minder als concurrentie gaan zien'

Bas van Sluis (40) is journalist bij Dagblad van het Noorden. Afgelopen jaar deed hij onder meer verslag van de Parlementaire Enquête Aardgaswinning Groningen, waarvoor hij een samenwerking aanging met NRC.

12-12-2022
nieuws
De Voorspellers

Jan Dirk van der Burg: 'Fotografen moeten zichzelf heruitvinden'

Jan Dirk van der Burg (44) is fotograaf. Hoe ziet journalistiek 2023 er volgens hem uit? 'Fotografen moeten zichzelf heruitvinden'.

12-12-2022
nieuws
Journalistieke boeken

Schieten op een bewegend doel: Thijs Broer en Peter Kee reconstrueerden de totstandkoming van het coronabeleid

Hoe bied je het hoofd aan een pandemie? Bijna twee jaar geleden stond het toenmalige kabinet voor die vraag. Thijs Broer en Peter Kee, politiek redacteuren van talkshow Op1, volgden minutieus hoe de regering zich door deze acute crisis heen sloeg en schreven er het boek 'Code Rood' over. 'Nederland is het land waar niemand de baas is. Heel veel problemen, fouten en gezwalk zijn daartoe te herleiden.'

17-01-2022
nieuws
De Voorspellers

Sjirk Kuijper: 'De Nederlandse journalistiek heeft een blinde vlek voor religie'

Sjirk Kuijper (55) is bijna negen jaar hoofdredacteur van het christelijke Nederlands Dagblad. Onlangs kondigde hij zijn vertrek aan. Welke rol speelt het christendom volgens hem in seculiere dagbladen? En wat zou meer duiding van geloofszaken die kranten kunnen opleveren?

09-12-2021
nieuws
De Voorspellers

Olaf Koens: 'Ik hoop dat journalisten in 2022 meer stelling gaan nemen'

Olaf Koens (36) is Midden-Oostencorrespondent voor RTL Nieuws. Hij hoopt dat Nederlanders komend jaar hun ogen en oren meer openen voor buitenlands nieuws. Hoe zorg je daarvoor, als correspondent in het tijdperk van fake news?

09-12-2021
nieuws
De Voorspellers

Bart Vuijk: 'Een groot onderzoek moet je nooit alleen doen'

07-12-2021
nieuws
Innovatie

Wat AT5 en het Brusselse Bruzz van elkaar leerden terwijl ze samen de stad van de toekomst in kaart brachten

Zamelen Brusselaars hun afval anders in dan Amsterdammers? Hoe verplaatsen de bewoners van de twee steden zich? En hebben inwoners van Brussel even veel last van toeristen als die van Amsterdam? Grote steden kampen vaak met dezelfde problemen.  Voor mogelijke oplossingen kunnen de Nederlandse en Belgische hoofdsteden vast veel van elkaar leren.

24-06-2021
nieuws
Regio

Minder Amsterdam in de krant, meer Meppel en Geleen: zo pak je dat aan, volgens sociaal geograaf Josse de Voogd

'Stel de Randstad niet als norm.' Dat is de boodschap van sociaal geograaf Josse de Voogd. Veel journalisten wonen in Amsterdam, en dat heeft invloed op de berichtgeving. Terwijl middelgrote, 'gemiddelde' plaatsen veel representatiever zijn voor Nederland. 'Ik neem soms journalisten mee. Het is vaak een eye-opener voor hen hoe het gemiddelde Nederland eruitziet.'

17-06-2021
nieuws
Lokale Journalistiek

Gemakkelijk overheidsdata vinden en doorzoeken: nieuw platform van Open State Foundation maakt het mogelijk

Raadsbesluiten, gemeentelijke uitgaven en andere overheidsinformatie: die zaken vinden is één ding, de boel gemakkelijk doorzoeken is een tweede. Voor lokale journalisten is het vaak nog ingewikkeld dan voor journalisten bij landelijke media, want datajournalistiek is een vak apart. Daarom heeft de Open State Foundation een online platform ontwikkeld waar journalisten gemakkelijk openbare overheidsdata kunnen doorzoeken. 'Het is vooral gericht op de lokale journalist die voor het eerst in een onderwerp duikt. Om hem of haar te helpen bij de eerste stap in een onderzoek.'

19-05-2021
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

De Deventer Mediazaak: 'Journalisten moeten zich achter de oren krabben'

Het klinkt niet heel spannend: beginnen aan een podcast waarvoor al het journalistieke onderzoekswerk al een keer gedaan én opgeschreven is. Toch is dat precies wat Annegriet Wietsma deed. Het leidde tot De Deventer Mediazaak (een samenwerking tussen Argos, VPRO/HUMAN en BIND), die niet alleen ‘een feest’ was om te maken, maar ook een hit werd onder journalisten en mediavolgers. Wat valt er te leren van het mediacircus dat ontstond rondom de moord op de weduwe Wittenberg?

04-05-2021
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Kruisbestuiving tussen wetenschappelijk onderzoek en onderzoeksjournalistiek: waarom is dat zo zeldzaam?

Wetenschappelijk onderzoek en onderzoeksjournalistiek hebben inhoudelijke raakvlakken. Desondanks komt het in Nederland zelden tot een samenwerking tussen de twee. Waarom eigenlijk niet?

14-04-2021
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Journalist en activist: een gelukkig huwelijk?

Journalisten zijn allang niet meer de enigen die de overheid controleren. Steeds meer burgercollectieven en actiegroepen vervullen deze democratische taak. Botsen ze daarbij op de journalistiek of hebben die twee elkaar juist nodig? EenVandaag en actiegroep SATL hebben veel met elkaar te maken. Maar een samenwerking? Die term gaat te ver, vinden beide partijen. 'We kunnen niets van elkaar eisen, anders krijg je een afhankelijkheidsrelatie.'

12-03-2021
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Jeroen Trommelen (nu nog Investico): ‘Grote kranten moeten deel winst terugpompen in journalistiek’

‘Het is de leukste baan van de wereld.’ Het klinkt als een cliché, maar Jeroen Trommelen, hoofdredacteur van onderzoeksplatform Investico, meent het echt. En toch zwaait hij binnenkort af. Vóór zijn pensioen, over twee jaar, wil hij nog één keer iets anders doen. ‘Ik weet nog niet wát. Investico is een kleine organisatie, dus moet je als hoofdredacteur ook allerlei managementdingen doen en mede daardoor heb ik nog geen tijd gehad erover na te denken.’ Waar hij wel voortdurend over nadenkt is zijn vak: de onderzoeksjournalistiek. Hoe heeft de vertrekkend hoofdredacteur die zien veranderen?

17-02-2021
nieuws
Onderzoek

Hoe bereik je de verspreiders van fake news? 'Het is zaak om empathisch te zijn'

De kans dat een verspreider van fake news op een factchecksite kijkt, is niet zo groot, denkt Michaël Opgenhaffen, professor journalistiek en nieuwe media aan de KU Leuven. Mede daarom richtte hij het platform Factcheck.Vlaanderen op, dat niet alleen fake news 'debunkt', maar ook onderzoekt hoe je 'het echte verhaal' het beste bij mensen krijgt die nepnieuws rondsturen.

15-02-2021
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Eén platform voor onderzoeksjournalistiek: waarom zowel VPRO als KRO-NCRV ervoor kozen

Pointer, De Monitor en Reporter Radio gaan samen verder als Pointer. Medialogica ging op in Argos. Wat zit er achter die fusies, en wat betekenen ze voor de toekomst van onderzoeksjournalistiek bij de publieke omroep?

27-01-2021
nieuws
De Voorspellers

Misha Melita: ‘In 2021 is het podcastlandschap echt nog niet verzadigd’

Misha Melita (29) is journalist en podcastmaker. Ze produceert de podcast Vandaag van NRC en organiseert met het Podcastnetwerk het jaarlijkse Podcastfestival. Gaat in 2021 echt iedereen aan de podcast? En welke nieuwe vormen van het medium gaan we komend jaar zien?

10-12-2020
nieuws
De Voorspellers

Erik Mouthaan: 'We moeten nog meer uitleggen hoe we aan ons nieuws komen'

Erik Mouthaan (47) is sinds 2006 Amerika-correspondent voor RTL Nieuws. Daarnaast maakte hij dit jaar de Videoland-serie ‘Erik in de Verdeelde Staten’. Duiding, uitleg en nieuwsgeletterheid zijn volgens hem de aandachtspunten voor 2021. Journalisten moeten ‘minder lui zijn en slimmer te werk gaan’.

10-12-2020
nieuws
De Voorspellers

Xander van Uffelen: 'In 2021 wil ik geen dagcijfers meer zien'

Xander van Uffelen (50) is chef datajournalistiek en projectleider Open Redactie bij de Volkskrant. Door corona is er op de redactie van de krant meer waardering gekomen voor data, merkte hij. Maar data alleen maken nog geen goed verhaal.

10-12-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Wobben in tien minuten: met de tool van de VVOJ vraag je snel overheidsgegevens op

Gegevens van een overheidsinstantie opvragen via de Wet openbaarheid bestuur (Wob) was tot voor kort een flinke klus. Als journalist moest je je door een woud van juridische termen worstelen. De Wob-generator van de Vereniging voor Onderzoeksjournalisten (VVOJ), een online tool, moet het een stuk eenvoudiger maken. Kan dat echt, wobben in tien minuten?

09-12-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Waarom onderzoeksjournalistiek bij De Limburger al jaren centraal staat

Menig regionaal dagblad vindt het lastig om journalisten langdurig vrij te spelen voor onderzoeksjournalistiek. De Limburger daarentegen heeft al jaren een vaste onderzoeksredactie. 'Het betekent voor ons ook: minder verhalen. Maar ik heb liever één goed verhaal, dan tien gemiddelde.'

26-11-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Waarom onderzoeksplatform Apache anno 2020 een tijdschrift opricht

‘Journalistieke website nu ook op papier.’ Wat leest als een anachronisme is de toekomst van het Belgische onderzoeksplatform Apache. De onderzoeksverhalen van Apache verschijnen vanaf komende maand niet meer alleen online, maar ook op papier.

16-11-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Onderzoek doen naar de instelling die jou betaalt: universiteitsblad Folia doet het

Het blad van de Universiteit van Amsterdam deed tot voor kort weinig met onderzoeksjournalistiek. Tot zich een onderwerp aandiende waar de redactie wel in moest duiken. Samen met 17 andere hoger-onderwijsbladen onderzoekt Folia hoe de basisbeurs aan zijn einde kwam, en wat er is gebeurd met het geld dat daardoor beschikbaar kwam. Dat betekende ook: onderzoek doen naar de instelling die je eigen blad financiert. 'Er geldt natuurlijk altijd een beetje: don't bite the hand that feeds you.'

04-11-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Lokaal en Europees onderzoek tegelijk doen: Journalismfund wil het mogelijk maken

‘Als burgemeesters steeds meer samenwerken, moet de lokale journalistiek dat ook doen.’ Ides Debruyne, directeur van Journalismfund.eu, heeft een missie: onderzoeksjournalisten uit Nederland en Vlaanderen samen onderzoek laten doen. Hiervoor heeft zijn organisatie de pilot Journalismfund.eu Local in het leven geroepen. Freelance onderzoeksjournalisten kunnen subsidie aanvragen voor gezamenlijke, grensoverschrijdende projecten in de twee landen.

01-10-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Vanuit heel Europa spitten in corruptie en migratie: Lighthouse Reports bundelt krachten

Arbeidsmigranten op Europese kwekerijen werkten vaak al onder beroerde omstandigheden, maar de coronapandemie maakte hun situatie er nog slechter op. Een groot internationaal onderzoek naar de uitbuiting van deze 'onzichtbare werkers' werd opgezet door het Nederlandse productiebureau Lighthouse Reports. Het onderzoek typeert hun aanpak: een complex onderwerp wordt vanuit een breder Europees perspectief onderzocht.

09-09-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Onderzoeksjournalist Joop Bouma neemt afscheid: 'We moeten goed kijken naar Oost-Europa. Ondermijning is een sluipend proces'

In de 45 jaar dat hij werkte als (onderzoeks)journalist zette Joop Bouma zijn tanden in dossiers over implantaten, tabak en geneesmiddelen. Zijn verhalen waren meer dan 'leuke stukjes', ze veranderden het imago van grote industrieën als de farmacie en de tabak. Toch kent hij zijn beperkingen: je hebt goede onderzoekers en 'mooischrijvers', en zichzelf plaatst hij in de eerste categorie. 'Volgens mij is dat de toekomst: dat je een heel groot en complex onderwerp hebt, dat heel goed uitzoekt en dan uit handen geeft aan een verhalenschrijver.'

17-08-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Henk van Ess: 'Journalistiek wordt links en rechts ingehaald door data-onderzoekers van buiten'

Toen de van grootschalig misbruik verdachte Ghislaine Maxwell onlangs werd opgepakt, maakte onderzoeksspecialist en voormalig journalist Henk van Ess bekend dat hij haar door opendataonderzoek al veel eerder op het spoor was geweest. Dergelijk onderzoekswerk wordt naar zijn mening te weinig door journalisten verricht - zijn oude vakgebied wordt volgens hem voorbijgestreefd door onderzoekers van buiten de media. Maar behalve kritiek op zijn voormalige vakgebied heeft hij ook tips voor de journalistiek. 'Hier is het laaghangende fruit, pluk het maar.'

30-07-2020
nieuws
Op de werkvloer

Crisis kweekt solidariteit tussen vast en freelance, 'maar eigenlijk moet het bedrijf dit oplossen'

De coronacrisis mag freelance journalisten dan hard raken in hun portemonnee, ze zorgt ook voor een groeiende solidariteit op de redactievloer. Zo proberen vaste medewerkers hun zelfstandige collega’s financieel te helpen, waarmee ze een signaal afgeven aan uitgevers. Is dit het begin van een omslag?

02-07-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Hoe regionale onderzoeksredacties in deze tijd dichter naar elkaar toe groeien

In de eerste periode van de coronacrisis draaide alles om nieuws. Een paar maanden later hebben journalisten en lezers weer behoefte aan verdieping. Het werk van onderzoeksjournalisten in de regio verloopt in deze crisis niet zonder slag of stoot, maar ze ontdekken er ook positieve kanten aan. Samenwerken gaat bijvoorbeeld veel gemakkelijker. 'De argwaan tussen verschillende regio's verdwijnt als sneeuw voor de zon.'

24-06-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Hoe Katholiek Nieuwsblad stuitte op een ongemakkelijke conclusie: ‘A cold and broken hallelujah’

Het Katholiek Nieuwsblad kreeg internationaal aandacht voor een onderzoek naar het verdwijnen van de kerk, maar wel door een conclusie met een zwart randje: dorpsgemeenschappen blijken de kerk niet zo te missen. Toch is de hoofdredacteur trots dat ze dit resultaat publiceerden: ‘Dat is ook een journalistieke kerntaak.’

15-06-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Groene Amsterdammer onderzoekt online debat: 'Complotdenkers zijn niet dom'

MH17 is neergehaald door straaljagers, Bill Gates zit achter de coronacrisis en de Joden bepalen achter de schermen de wereldpolitiek. Dit soort complottheorieën zijn niet meer weg te denken uit het publieke debat. Maar waar komen ze vandaan? Wie bedenkt ze? En hoe vinden ze hun weg naar het alledaagse gesprek? Dit zijn vragen die weekblad De Groene Amsterdammer in data-onderzoeken wil beantwoorden. Deze week lanceerde het tijdschrift hiervoor het dossier Data&Debat.

29-05-2020
nieuws
Op de werkvloer

Freelancers missen werk én saamhorigheid: moeten ze zich meer verenigen?

Aan het begin van de coronacrisis werd de journalistiek door de overheid als cruciaal beroep gekwalificeerd, maar veel van deze cruciale werkers kwamen wél ineens zonder werk te zitten. Menig zelfstandig journalist zag zijn opdrachten verdampen. Ter compensatie kunnen freelancers overheidssteun aanvragen, maar er is behoefte aan meer dan geld: ze zoeken ook advies, een luisterend oor en saamhorigheid. ‘Het is de hoogste tijd dat freelancers een vuist maken.'

19-05-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Onderzoeksjournalistiek in de crisis: is er nog ruimte voor iets anders dan corona?

Veel bedrijven zijn genoodzaakt tijdelijk te stoppen met hun werk, maar de media hebben het misschien wel drukker dan ooit. Elke dag zijn er nieuwe ontwikkelingen, de nieuwsverhalen buitelen over elkaar heen. Maar hoe zit het met de onderzoeksredacties? Hun werk heeft tijd en diepgravend speurwerk nodig. Kan dat nog? En wat gebeurt er met de verhalen die niet over corona gaan?

14-04-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Reporter Radio wil regionale onderzoeksjournalistiek in het zonnetje zetten

Reporter Radio heeft zich voor dit jaar twee doelen gesteld: het contact met de luisteraars verbeteren en regionale onderzoeksjournalistiek nog beter onder de aandacht brengen. Hiervoor heeft het KRO-NCRV-programma nieuwe redacteuren aangenomen en wordt er meer samengewerkt met regionale media. ‘De redacties durven met elkaar te delen waar ze mee bezig zijn, er is bijna nooit iemand bang dat iemand anders er met z’n verhaal vandoor gaat.’

24-03-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Jeroen van Bergeijk over de ethiek van undercoverjournalistiek: 'Elke keer een dilemma'

In het geniep misstanden opsporen, ieder moment ontmaskerd kunnen worden, geheim agent spelen in het kader van waarheidsvinding: undercoverjournalistiek spreekt tot de verbeelding. Tegelijk botst de methode met een aantal journalistieke principes, zoals kenbaar maken dat je journalist bent en openheid geven over je bedoelingen. Is zo’n manier van werken dan wel ethisch verantwoord? Jeroen van Bergeijk ging undercover bij Bol.com, Uber en Wehkamp, maar kiest niet lichtvaardig voor deze aanpak.

02-03-2020
nieuws
Journalistiek en maatschappij

Oost-Europese journalisten bezoeken Nederlandse redacties: 'Koester wat je hebt'

Ondanks corruptie en staatsbemoeienis werken journalisten in Hongarije, Slowakije, Polen en Tsjechië hard aan een sterkere, onafhankelijke journalistiek. Een groep van deze journalisten was in Nederland om kennis te maken met de (onderzoeks)journalistiek hier. Ze moeten veel meer moeite doen voor wat we hier vanzelfsprekend vinden. ‘Het publieke-omroepsysteem in Polen is al kapotgemaakt, hetzelfde gebeurt in Hongarije en in Tsjechië. Het kan snel gaan. Zijn jullie je daar bewust van?’

19-02-2020
nieuws
Innovatie

'Het thuisfront voelde zich niet meer het belangrijkst.' Lessen van De Correspondents Amerikaanse avontuur

In 2017 vertrokken de oprichters van De Correspondent naar New York om een internationaal filiaal op te richten. Een grootse campagne werd opgezet, waarbij prominente namen uit de Amerikaanse journalistiek zich voor The Correspondent inzetten. Later bleek de redactie 'gewoon' in Amsterdam gevestigd te worden, wat de oprichters op veel kritiek kwam te staan. Leendert van der Valk volgde de lancering van dichtbij en beschreef zijn ervaringen in het boek De Correspondent in Amerika. 'Ze hebben een sterke mening over de journalistiek, dus ik wilde kijken of ze die ook zelf waarmaken.’

06-02-2020
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Regel voor regel een artikel checken: onderzoeksjournalistiek op z'n Zweeds

Onderzoeksjournalistiek draait om het boven water halen van fouten, misstanden en andere verborgen feiten. Die feiten moeten dan wel kloppen. Dat lijkt een open deur, maar volgens de Zweedse onderzoeksjournalist Nils Hanson gaat het nog vaak genoeg mis in de journalistiek. Daarom introduceerde hij zijn factcheck-methode line-by-line. Elke regel van het verhaal wordt uitgekamd, elk lettertje gecheckt voorafgaand aan de publicatie.

03-02-2020
nieuws
De Voorspellers

Rachid Finge: 'Google en de journalistiek hebben een gezamenlijk belang'

Rachid Finge (33) is communicatiemanager bij Google Nederland. Als oud-journalist van NOS op 3 draagt hij de journalistiek nog steeds een warm hart toe. Welke rol speelt Google in 2020 in de journalistiek? Hoe draagt het bedrijf de verantwoordelijkheid die komt kijken bij zijn machtspositie?

12-12-2019
nieuws
De Voorspellers

Tamara Witschge: 'Eindelijk verandert het onderzoek naar journalistiek'

Tamara Witschge (42) is hoogleraar ‘Media en culturele industrie’ aan de Rijksuniversiteit Groningen en vanaf 1 januari lector Crossmedia bij de Hogeschool Amsterdam. Ze doet veel onderzoek naar hoe journalisten naar hun eigen rol kijken. Ziet zij de opvattingen over die rol in 2020 veranderen? En waarom wordt samenwerking steeds belangrijker?

12-12-2019
nieuws
De Voorspellers

Sheila Sitalsing: 'Als je vindt dat freelancers onafhankelijk moeten zijn, moet je ze goed betalen'

Sheila Sitalsing (52) is columnist bij de Volkskrant. Nadat ze daar jarenlang in vaste dienst werkte, is ze nu al bijna tien jaar freelancer. Het lot van mede-ZZP’ers gaat haar aan het hart. Ze pleit niet alleen voor een fatsoenlijke vergoeding, maar uitte onlangs ook haar zorgen over de onafhankelijkheid van de beroepsgroep. Welke ontwikkelingen verwacht zij voor freelancers in 2020? En wat is de rol van de columnist komend jaar?

12-12-2019
nieuws
De Voorspellers

Rasit Elibol: 'Ik hoop dat de journalistiek ophoudt te 'objectief' te willen zijn'

Rasit Elibol (35) is redacteur bij De Groene Amsterdammer. Hij schrijft regelmatig over criminaliteit, extremisme en racisme. Moeten we het komend jaar nog hebben over diversiteit? En wat verwacht hij in 2020 voor opiniebladen als De Groene Amsterdammer?

12-12-2019
nieuws
De Voorspellers

Tim Hofman: 'Het is je plicht als journalist om te beseffen dat je verhaal impact heeft'

Tim Hofman (31) is programmamaker. Zijn programma #BOOS is een YouTube-hit en met de documentaire ‘Terug naar je eige land’ en de aansluitende handtekeningactie kreeg hij een verruiming van het Kinderpardon voor elkaar. Hoe denkt hij over de plannen van de minister voor NPO3? En hoeveel activisme heeft de journalistiek nodig?

12-12-2019
nieuws
De Voorspellers

Henrike van Gelder: 'Media mogen kinderen en jongeren serieuzer nemen'

Henrike van Gelder (48) is hoofdredacteur van Kidsweek, 7Days en SamSam. Met haar bladen wil ze kinderen en jongeren aan het lezen krijgen en stimuleren om kritisch te denken. Waar gaat het in 2020 met de jeugdjournalistiek naartoe? En hebben we aan het eind van het jaar nog steeds een papieren kinderkrant?

12-12-2019
nieuws
Innovatie

Whatsapp-nieuwsdiensten mogen niet meer van Facebook - hoe erg is dat voor media?

Snel een WhatsAppje naar alle lezers over een nieuw verhaal dat online staat, of even peilen wat het publiek vond van de berichtgeving. Als het aan WhatsApp’s moederbedrijf Facebook ligt, is dat sinds vorige week verleden tijd. Het tech-concern heeft aangekondigd strenger op te treden tegen overtredingen van het beleid van de chatdienst. NRC heeft haar WhatsApp-nieuwsdienst om die reden al stopgezet.

11-12-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Verhalen uit de dikke duim: waarom journalistieke fraude zo moeilijk uit te bannen is

Verzonnen anekdotes, in elkaar geknutselde bronnen en plaatsen die niet bestaan. Om de zoveel jaar duikt er weer een ‘journalist’ op die zijn verhalen bij elkaar gelogen blijkt te hebben. Is het onvermijdelijk dat er eens in de zoveel tijd zo’n einzelgänger opduikt, of is er iets mis met het journalistieke systeem?

09-12-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Wie is de dader, wat is het motief? Bij story-based inquiry benader je onderzoek als verhaal

Je kunt een onderzoek beginnen met een brede onderzoeksvraag, maar formuleer je alvast een hypothese, dan werk je veel sneller. Dat is de kern van 'story-based inquiry', de onderzoeksmethode die datajournalist Luuk Sengers met Mark Lee Hunter opzette. 'Met onze methode kun je het werk efficiënter doen. Zo'n onderzoek kan bij wijze van spreken in een dag.' 

26-11-2019
nieuws
Lokale Journalistiek

Focus bedrijft onderzoeksjournalistiek op de vierkante meter in de noordelijke provincies

De regionale kranten van NDC Mediagroep kregen regelmatig van lezers te horen dat ze te weinig lokaal nieuws brachten. Focus, het hyperlokale initiatief van de uitgeverij, moet dat gat online opvullen. In drie regio's in Drenthe, Friesland en Groningen wordt lokale onderzoeksjournalistiek bedreven. 'De mensen weten zelf het beste wat er in hun gemeente speelt.'

12-11-2019
nieuws
Nieuws

6 journalistieke lessen die we kunnen trekken uit de onderzoeken naar de zaak-Weinstein

Onlangs verschenen twee boeken over de journalistieke onderzoeken die het jarenlange misbruik door filmproducent Harvey Weinstein aan het licht brachten. Grootschalige projecten waren het, waarbij journalisten Jodi Kantor en Megan Twohey (New York Times) en Ronan Farrow (The New Yorker) een hoop obstakels moesten overwinnen. Wat valt er van hun onderzoeken te leren?

06-11-2019
nieuws
Lokale Journalistiek

Nieuwe lokale onderzoeksredactie in Gouda wil de gemeenschap versterken

Media-ondernemer Garro Wiersema uit Gouda richtte een lokale onderzoekredactie op. In de vorm van een stichting, want er moet voldoende afstand blijven tot commerciële werkzaamheden van zijn uitgeverij. Stichting Lokale Verbinding wil niet alleen tegels lichten, maar ook -de naam zegt het al- de Gouwenaren samenbrengen. 'De community, dat ben je samen. De journalistiek is daar een onderdeel van.'

23-10-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Impactgedreven onderzoeksjournalistiek: wat is het, en moeten we het willen?

Impactgedreven werken. Het lijkt na constructieve journalistiek en civiele journalistiek de nieuwste rage in journalistenland. Niet in de laatste plaats omdat subsidieverstrekkers, adverteerders en andere geldschieters erop hameren dat het belangrijk is. Maar wat is impact eigenlijk, en hoe belangrijk is het? Tijdens een thema-avond georganiseerd door het Stimuleringsfonds blijkt dat de meningen erg verdeeld zijn. Is het de taak van de journalistiek om maatschappelijke verandering teweeg te brengen?

16-10-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Interviewen in de onderzoeksjournalistiek: 'Let the silence suck out the truth'

Graven, spitten, speuren – dat is wat een onderzoeksjournalist doet. Vaak in documenten of archieven, maar ook in gesprek met bronnen. Het interview speelt daarom een belangrijke rol in de onderzoeksjournalistiek en goede voorbereiding is daarbij essentieel. Net als timing, toon en de juiste hoeveelheid stilte. 'Probeer niet te onderbreken. Je weet nooit wat ze nog wilden gaan zeggen.'

07-10-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Bij Amersfoortse nieuwssite De Stadsbron hebben journalist en burger evenveel inspraak

Historici, kunstenaars en ja, ook journalisten: allemaal maken ze deel uit van de redactie van De Stadsbron. Hun doel: verdieping bieden bij het nieuws in Amersfoort. Iedereen heeft vetorecht, dus het kan even duren voor een artikel online staat, maar: 'Zo'n platte redactie kan in elk geval niet instorten.'

24-09-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Zes tips voor het omgaan met klokkenluiders: ‘Waarschuw van tevoren: weet waar je aan begint’

Klokkenluiders en onderzoeksjournalistiek worden vaak in één adem genoemd. Zonder geheime bronnen immers geen onthullingen. Maar hoe verhoud je je als journalist tot de klokkenluider? Jan Born (EenVandaag), Joep Dohmen (NRC Handelsblad) en Bas Haan (Nieuwsuur) over iemands vertrouwen winnen, verwachtingsmanagement en communicatie per brief.

11-09-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Geen hoofdredacteur, zelf geld binnenhalen: onderzoeksjournalistiek als collectief

Samen sta je sterk, dat is het uitgangspunt van journalistieke onderzoekscollectieven SPIT en Spot On Stories. Ze wilden zich meer op de inhoud van hun werk kunnen richten en minder afhankelijk zijn van bestaande media. Dat betekent: steeds op zoek naar geld, maar ook: meer vrijheid. 'Natuurlijk kunnen wij ook niet eindeloos koffiedrinken, maar met tijd en geduld kom je op plekken waar je anders nooit terecht was gekomen.' 

03-09-2019
nieuws
Nieuws

Bij dataplatform Pointer vormen journalist, vormgever en developer een drie-eenheid

De ene keer maakt journalistiek platform Pointer een tv-programma, dan weer een kort filmpje of een interactieve online productie. Samen zoeken journalisten, vormgevers en developers naar de beste vorm. Journalist Peter Keizer en vormgever Wendy van der Waal zouden niet anders willen: 'Dit had al tien jaar de journalistieke realiteit moeten zijn.'

08-08-2019
nieuws
Innovatie

Privacygevoelige dossiers onderzoeken zonder ze te hoeven lezen: hoe RTL Nieuws dat deed

Toen journalisten Wouter van Dijke en Daniël Verlaan van RTL Nieuws hoorden dat Bureau Jeugdzorg Utrecht duizenden dossiers over kwetsbare kinderen niet goed beveiligd had, besloten ze in de zaak te duiken. Maar hoe doe je dat zonder zelf al die privacygevoelige dossiers door te spitten? Een computerscript bood uitkomst, en lijkt voor veel meer onderzoeken bruikbaar.

18-06-2019
nieuws
Innovatie

Online samenwerken, maar dan veilig: een digitale werkomgeving voor onderzoeksjournalisten

Voor journalisten die werken met gevoelige informatie is niet elke online werkomgeving veilig genoeg. Daarom ontwikkelde Bureau Lokale Zaken met subsidie van Google een extra goed beveiligd initiatief. Onderzoeksplatform Apache is de eerste redactie die er gebruik van maakt. 'We zochten al een manier om op afstand met lokale journalisten te kunnen communiceren.'

11-06-2019
nieuws
Lokale Journalistiek

Werkt het Britse model voor lokale journalistiek? Op bezoek bij de OxfordMail

Op politieke verslaggeving is de laatste jaren, net als in Nederland, bij veel lokale Britse media bezuinigd. De BBC schoot te hulp en stuurde 150 journalisten de regio in. Heus niet alleen uit goedertierenheid, vertelt projectleider Matthew Barraclough: het is een win-winsituatie.

21-05-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Follow the Money en regionale omroepen doen samen onderzoek in Noord- en Oost-Nederland

Onderzoeksplatform Follow the Money wilde het publiek meer betrekken bij onderzoek en had behoefte aan een beter lokaal netwerk. de regionale omroepen uit Noord- en Oost-Nederland zouden überhaupt graag meer aan onderzoeksjournalistiek doen. Dus slaan ze de handen ineen. Bij project Pitch mogen burgers onderwerpen aandragen, en dat leverde al 126 pitches op.

14-05-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Waarom samenwerking voor onderzoeksplatform Investico de heilige graal is

Een scoop delen met een concurrent? Lange tijd was het voor de meeste journalisten ondenkbaar. Voorzichtig komt er verandering in deze houding. Jeroen Trommelen, hoofdredacteur van het onderzoeksplatform Investico, juicht dit toe. ‘Het besef begint door te dringen dat samenwerken niet betekent dat iedereen de helft krijgt, maar dat alle partijen het dubbele krijgen.’

30-04-2019
nieuws
Journalistiek en maatschappij

Filmpjes maken vanuit bed: hoe een Duitse woongroep jongeren met nieuws bereikt

Twee vrolijke jonge mensen delen bij elk nieuwsonderwerp een grappig filmpje van zichzelf. De Europese verkiezingen? Een hardlooprondje gehuld in blauw-met-geel tenue. Zomer- of wintertijd? Een meisje controleert alle wekkers in huis. Is dit nou journalistiek? Bij News-WG, het Instagram-nieuwskanaal van de Duitse regionale omroep Bayerischer Rundfunk, vinden ze van wel. En het slaat aan.

24-04-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

De Implant Files: hoe een mandarijnennetje leidde tot een wereldwijd journalistiek onderzoek

Je kunt het bij elke supermarkt kopen, en volgens drie verstrekkers van CE-certificaten zou het prima kunnen dienen als medisch hulpmiddel. Hoe een mandarijnennetje leidde tot een grote ontdekking en een nog omvangrijker internationaal onderzoek - dat Radar-journalist Jet Schouten de titel Journalist van het Jaar opleverde.

09-04-2019
nieuws
Onderzoeksjournalistiek

Wees transparant - en nog 4 tips om het publiek bij je onderzoek te betrekken

Diepgravend onderzoek doen met behulp van burgers: het klinkt ingewikkeld, en dat is het soms ook. Maar met een goed plan van aanpak levert het onthullende verhalen op, blijkt tijdens een thema-avond in het Amsterdamse VondelCS.

02-04-2019
nieuws
Innovatie

Bij Taproot Edmonton mogen lezers zelf onderwerpen bepalen én stukken schrijven

Lezers zijn vaak slimme mensen met een heel eigen expertise. Om daar gebruik van te maken, kun je ze als redactie vragen om tips te sturen – dan houd je zelf het roer in handen. Maar het kan ook radicaler. Bij de Canadese nieuwssite Taproot Edmonton mogen lezers zelf de onderwerpen bepalen.

18-03-2019